Ziekteverzuim en re-integratie

Het beheersen van ziekteverzuim vergt de nodige inzet en investeringen, maar verdient zichzelf meestal terug. Want goed doordacht verzuimbeleid leidt tot lagere kosten doordat er sprake is van lager arbeidsverzuim en minder inhuur van vervangende arbeidskrachten, waardoor ook de organisatorische lasten (en dus kosten) afnemen.

• Stijging kort verzuim onder jongeren vraagt om nieuwe aanpak

  Het kort verzuim onder jonge werknemers in de leeftijdscategorie van 25 tot 35 jaar neemt sterk toe. Uit recente cijfers blijkt dat inmiddels een kwart van alle korte verzuimgevallen binnen deze leeftijdsgroep valt, terwijl dit tien jaar geleden nog rond de 15 procent lag. Deze opvallende stijging duidt op een verandering in de verzuimcultuur en vraagt om een aangepaste aanpak van werkgevers en HR-afdelingen.

• Post-COVID: 5 aandachtspunten bij re-integratie

  Het Post-COVID Syndroom zorgt bij duizenden mensen voor langdurige klachten die werken (tijdelijk) onmogelijk maken. Artsen hanteren deze medische indicatie, als de klachten langer dan 12 weken aanhouden na een COVID-infectie.

• Uitspraak van de maand: Mag een sollicitant zwijgen over zijn ziekte?

  Een sollicitant die niet vertelt dat hij chronisch ziek is en kort na indiensttreding uitvalt: is daar nou niets aan te doen? Aan de hand van een recente uitspraak van het gerechtshof in Den Bosch, laat mr. L.E. Jacobs zien waar voor werkgevers én sollicitanten de juridische grenzen liggen. Wat valt haar op en welke les kunnen werkgevers en HR-adviseurs hieruit halen?

• Vaker afgekeurd door Post-COVID: 5 aandachtspunten voor HR

  Hoewel de internationale coronacrisis voorbij is, zijn de gevolgen voor werkgevers en werknemers nog wel voelbaar. Want duizenden mensen raken jaarlijks definitief arbeidsongeschikt door de slepende gevolgen van hun COVID-infectie. Patiënten zien er aan de buitenkant vaak gezond uit, maar zijn chronisch vermoeid en kunnen zich moeilijk concentreren. Eerst werden zij nog aangespoord tot extra activiteit, bijvoorbeeld met sporten of intensieve fysiotherapie. Maar artsen weten nu dat dit de klachten juist erger maakt. Een succesvolle re-integratie van medewerkers met Post-COVID vraagt om maatwerk, flexibiliteit en een goed begrip van de beperkingen die zij dagelijks ervaren.

• Bedrijfsarts beroept zich terecht op medisch beroepsgeheim

  Voor zover het nog niet bekend was, is er nu extra duidelijkheid: de Hoge Raad heeft bevestigd dat de bedrijfsarts vrijwel altijd gebonden is aan het medisch beroepsgeheim en geen gegevens uit de spreekkamer mag delen met anderen. Uitzondering hierop is (algemene) informatie die de bedrijfsarts deelt voor de verzuimbegeleiding en re-integratie van de medewerker. Zelfs al geeft de medewerker toestemming voor het delen van medische gegevens, blijft het beroepsgeheim nog steeds gelden. Dat blijkt uit een recent oordeel van de Hoge Raad over een rechtszaak waarbij een bedrijfsarts als getuige werd opgeroepen.

• Bedrijfsarts mag alleen gegevens delen in verzuimspreekuur

  Een bedrijfsarts mag alleen noodzakelijke medische informatie geven aan de werkgever over maatregelen voor verzuimbegeleiding en re-integratie.

• Griepgolf treft werkvloer: hoe houd je het bedrijf draaiend?

  De jaarlijkse griepepidemie is in volle gang en bereikt dit jaar een ongekend hoog niveau. Huisartsen zien een verdubbeling van het aantal griepgevallen, en de kosten door ziekteverzuim lopen in de miljarden. Werkgevers merken dit direct: lege bureaus, een stagnerende productie en een toenemende werkdruk op de medewerkers die nog wel aan het werk zijn. Hoe kun je als werkgever slim inspelen op deze griepgolf en de impact op de organisatie beperken?

• Verbouwing van de WIA gaat nog voor de zomer van start

  Het huidige stelsel voor ziekte en arbeidsongeschiktheid staat onder druk. Hoewel het veel mensen ondersteunt, is alles rondom arbeidsongeschiktheid en de WIA veel te moeilijk geworden in de afgelopen jaren. Niet alleen werkgevers en werknemers worstelen met de WIA, ook het UWV lukt het maar niet om de WIA-(her)beoordelingen op tijd uit te voeren. Er ligt al een tijd een rapport met aanbevelingen van de onafhankelijke commissie OCTAS, waar de minister van SZW nu op voortborduurt. Daarvoor gaat hij in overleg met sociale partners, zodat er voor de zomer van 2025 voorstellen voor verbetering op tafel liggen.

• Meer verzuim door stress: dit moeten HR Professionals weten

  Stressgerelateerd verzuim vormt een groeiend probleem binnen de Nederlandse arbeidsmarkt. Goed om te weten: één van de beste oplossingen om deze trend te keren, ligt in het vroegtijdig signaleren van stressklachten en ondersteuning bieden aan getroffen medewerkers.

• WIA en IVA: hoofdlijnen wijzigingen

  Het kabinet werkt aanvoorstellen om het stelsel rondom arbeidsongeschiktheid te wijzigen. Gebleken is dat het huidige stelsel van WIA en IVA te gecompliceerd is voor een goede uitvoering. Hier vindt u een overzicht van de hoofdlijnen.

• Medewerker weigert mediation bij re-integratie? Dan is ontslag mogelijk

  Een arbeidsongeschikte werknemer die ook een arbeidsconflict heeft en weigert mee te werken aan mediation, loopt het risico zijn baan te verliezen, schrijft arbeidsrechtadvocaat Linda Jacobs. In dit artikel licht Jacobs een recente uitspraak van het Gerechtshof Den Haag toe, waaruit ook blijkt dat mediation een belangrijke rol kan spelen bij re-integratie.

• Recht op bonus voor zieke werknemer: wat u moet weten

  Werkgevers en HR-adviseurs stellen met enige regelmaat de vraag of een medewerker het recht op een bonus houdt tijdens ziekte, meldt advocaat arbeidsrecht Linda Jacobs. In dit artikel bespreekt zij wanneer uw werknemers tijdens ziekte recht hebben op een bonus, welke wettelijke bepalingen hierbij van toepassing zijn en hoe werkgevers en HR-adviseurs hierover duidelijkheid kunnen scheppen in hun arbeidsvoorwaarden.

• Wijzigingen WIA vanaf 1 juli 2024

  Het demissionaire kabinet kondigt wijzigingen in de WIA aan die vanaf 1 juli 2024 van kracht worden. Vanaf die datum zal bij keuringen voor arbeids(on)geschiktheid de hoogte van de uitkering worden bepaald op basis van het feitelijke inkomen. Hierdoor kunnen dossiers sneller worden afgehandeld. Daarnaast komt er een wetsvoorstel in consultatie om te voorkomen dat mensen onbedoeld een lagere WIA-uitkering ontvangen als zij daar aan voorafgaand een andere uitkering kregen.

• Wijzigingen voor HR vanaf 1 juli 2023

  Vanaf juli 2023 zijn verschillende punten in de HR-praktijk gewijzigd. Hier vindt u de belangrijkste wijzigingen met verwijzingen naar meer informatie.

• Inzicht: Ziekteverzuim daalt, maar zorgen om burn-out bij jongeren

  Het totale ziekteverzuim in Nederland is vorig jaar licht gedaald naar 5,3%. Werknemers verzuimen iets korter én iets minder vaak. Tegelijk is er wel een stijging te zien in het langdurig verzuim. Opvallend is dat er meer jongeren (van 25 tot 35 jaar) langdurig arbeidsongeschikt zijn. Ze hebben stress door prestatiedruk, sociale druk, financiële onzekerheid en vallen soms ook al uit door mantelzorg. Werkgevers doen er goed aan om in gesprek te blijven met al hun werknemers. Want aandacht voor hun werkgeluk en welzijn, zal op de langere termijn betekenisvolle kostenbesparingen opleveren.

• Verzuim: starter valt uit met burn-out door nare jeugdervaringen

  Het is nauwelijks voorstelbaar voor werkgevers, maar ook jonge medewerkers kunnen uitvallen met een burn-out. Dit leidt soms tot verbazing en ongeloof richting de bedrijfsarts, omdat het dan gaat om werknemers die nog nauwelijks werkervaring hebben. Het stereotype beeld bij veel werkgevers is nog steeds dat ouderen veel ziek zijn en jongeren flexibel, zonder de behoefte aan vastigheid. Echter, starters hechten juist enorm aan een fijne werkgever die oog heeft voor hun dromen en ambities. Ze willen vast werk waar ze voldoening uit kunnen halen. Werkgevers en HR-adviseurs moeten daarom de verwachtingen van jonge werknemers managen om misverstanden en ontevredenheid over werk te voorkomen.

• Loon stopzetten als werknemer niet meewerkt aan re-integratie?

  Een langdurig zieke medewerker is verplicht om actief mee te werken aan zijn/haar re-integratie op het werk. Tijdens werkuren moet de werknemer bereikbaar zijn voor de werkgever en de arbodienst. De werkgever kan de werknemer bijvoorbeeld naar de bedrijfsarts sturen of re-integratie-activiteiten laten verrichten. Het komt voor dat er misverstanden zijn, of dat de werknemer niet voldoende meewerkt aan de re-integratie. Dan heeft de werkgever, als uiterste middel, de optie om de betaling van het loon op te schorten of helemaal te stoppen voor een beperkte periode.

• Ziekteverzuim: loonstop niet meewerken re-integratie, voorbeeldbrieven

  Wanneer de werknemer onvoldoende meewerkt aan de re-integratie, kan de werkgever de betaling van het loon opschorten of helemaal stoppen.

  

  Voorbeeldbrief voor Loonopschorting +1

• Vier tips om niet-werkgerelateerd verzuim tegen te gaan

  Slechts 19 procent van de zieke medewerkers wijdt hun verzuim aan werkomstandigheden. Het grootste deel van het verzuim heeft dus niet, of maar voor een deel, te maken met het werk. Dergelijk niet-werkgerelateerd verzuim is niet te beheersen met een reorganisatie of een andere manier van werken. Werkgevers zullen in plaats daarvan meer oog moeten hebben voor de echte achtergronden van dit verzuim. Psycholoog Ellen Botman deelt 4 tips om niet-werkgerelateerd verzuim tegen te gaan.

• Ziekteverzuimgesprek voeren: wat, hoe en waarom?

  Medewerkers die zich vaak ziekmelden, belasten de organisatie en hun collega’s. Want het werk moet worden verdeeld, vervangers ingehuurd, roosters omgegooid. Dat kost tijd, geld en legt druk op medewerkers die steeds weer in moeten springen voor hun veelvuldig zieke collega. Frequente verzuimers kunnen medische klachten hebben, maar vaak ligt de oorzaak van hun verzuim (ook) in de privésfeer. Aanleiding genoeg om een verzuimgesprek te voeren met deze medewerkers. Hier leest u meer over het hoe, wat en waarom van het ziekteverzuimgesprek.

• Waarom bedrijven ouderschapsverlof moeten stimuleren

  Meer dan een kwart van de werknemers met jonge kinderen, maakt geen gebruik van de ouderschapsverlofregeling. Vaders doen dit zelfs twee keer zo weinig als moeders. De belangrijkste reden is dat de vergoeding te laag is en ouders dan niet kunnen rondkomen. Maar er is ook (nog steeds) angst voor negatieve gevolgen op het werk, als ouderschapsverlof wordt aangevraagd. Werkgevers zouden er goed aan doen om het opnemen van ouderschapsverlof te stimuleren, om hoger ziekteverzuim te voorkomen.

• Vakantiebeleid reizen naar risicogebieden, voorbeeldbrief

  Het is verstandig om werknemers vooraf te wijzen op de risico’s en de gevolgen van reizen naar risicogebieden. Met deze voorbeeldbrief kunt u werknemers informeren over hun rechten en plichten en de maatregelen die de werkgever kan nemen bij reizen naar gebieden die de overheid aanmerkt als risicogebied.

  

  Voorbeeldbrief reizen naar risicogebieden

• Videobellen voor een ziekmelding? Werkgever gaat daarmee snel in de fout

  Medewerkers die zich ziek melden, moeten dat meestal doen door ’s ochtends kort met hun leidinggevende te telefoneren. Daarbij moet de manager erg opletten, want medische gegevens mag de organisatie op geen enkele manier verwerken, dat moet u aan de bedrijfsarts overlaten. Nu we meer gewend zijn geraakt aan videobellen, zijn er organisaties die willen dat de medewerker zich ook bij ziekte op die manier afmeldt voor het werk. Maar mag een werkgever dat wel verplichten, videobellen voor een ziekmelding? Want voor je het weet, zit de manager toch (onbewust) te beoordelen hoe ziek de medewerker aan de andere kant van het scherm eigenlijk is.

• Nog 20 jaar werkstress: zo kan HR anticiperen

  De komende twintig jaar zal de werkstress verder toenemen door verschillende maatschappelijke ontwikkelingen. Want vergrijzing, hybride werken en kunstmatige intelligentie hebben een directe invloed op de mentale belastbaarheid van werkenden. Ook zullen werknemers meer moeten gaan zorgen voor ouderen in hun omgeving, ook onder werktijd. HR-adviseurs kunnen daarop inspelen met preventief beleid om de werkstress te verminderen en het welzijn van werknemers te waarborgen.

• Drie varianten voor verbetering van de WIA

  Door verschillende oorzaken loopt het stelsel voor arbeidsongeschiktheid helemaal vast. De regels zijn gecompliceerd en UWV heeft te weinig personeel om de mensen te keuren en de regels goed toe te passen. Een advies stelt nu drie varianten voor om de toepassing van de WIA structureel te verbeteren.

• Zieke werknemer 100% loon doorbetalen tijdens vakantie

  In veel organisaties ontvangt een zieke medewerker 70% van het loon tijdens de periode van arbeidsongeschiktheid. Als een zieke medewerker op vakantie wil, moet die daarvoor vakantiedagen opnemen. Voor de opgenomen vakantie-uren moet de werkgever 100% van het loon moet betalen en niet het lagere ‘ziekengeldloon’.

• Verzuim daalt, maar meer langdurig zieken door psychische klachten

  In 2023 daalde het ziekteverzuim in ons land en die trend zet in 2024 waarschijnlijk door. Dat is goed nieuws voor werkgevers, hoewel die wel rekening moeten houden met langduriger verzuim van werknemers met psychische klachten. Want mensen werken hard, maar hebben ook privé steeds meer op hun bord.

• HR-trends 2024: Vooruitblik op AI, de arbeidsmarkt én verzuimpreventie

  Aan het begin van 2024, is het tijd voor werkgevers en HR-professionals om vooruit te blikken op de veranderende dynamiek van de arbeidsmarkt. Want de invloed van kunstmatige intelligentie (AI), arbeidsmarktkrapte en hybride werken zullen in 2024 goed voelbaar zijn. De volgende 5 trends hebben invloed op de arbeidsmarkt, maar ook op hoe organisaties hun personeel voorbereiden op het nieuwe jaar.

• Verzuimcijfers dalen, maar actief verzuimbeleid blijft noodzaak voor werkgevers

  Sinds 2016 stijgt het ziekteverzuim van werknemers, maar nu lijkt het tij te keren. Want in de meeste bedrijfstakken is het ziekteverzuim momenteel lager dan in 2022. Goed nieuws voor werkgevers, maar achterover leunen is geen optie, waarschuwt MKB-Nederland. Want, ondanks de daling, is het verzuim nog hoog en de arbeidsmarkt blijft krap. Daarom moeten werkgevers blijven investeren in hun verzuimbeleid.

• Agressie door derden, hoe te handelen

  Werknemers hebben recht op een veilige werkplek. Wanneer medewerkers door de aard van hun werk (vaker) in contact komen met agressie of geweld door externen, moet de werkgever daar maatregelen voor nemen. Hier ziet u in het kort hoe medewerkers kunnen handelen bij agressie en geweld.

  

  Agressie door derden, hoe te handelen?

• Bonus: nieuwe wet maakt werknemer met arbeidsbeperking aantrekkelijker

  Mensen met een arbeidsbeperking komen vaak heel moeilijk aan betaald werk. Er zijn wel regelingen voor werkgevers die het financieel aantrekkelijker maken om een arbeidsgehandicapte werknemer in dienst te nemen, maar die zijn lastig toepasbaar en zorgen voor administratief gedoe. Een nieuwe wet moet dat proces eenvoudiger en aantrekkelijker maken. Werkgevers die extra hun best doen, worden beloond met een banenafspraakbonus voor elke baan die zij realiseren voor mensen met een arbeidsbeperking.

• Commissie: Re-integratie vaste werknemer lukt meestal wel, maar flexwerker zit thuis

  Werkgevers worstelen al heel wat jaren met de re-integratie van werknemers die arbeidsongeschikt raken. De regels zijn zo moeilijk, dat ze in de praktijk verlammend werken. Een onafhankelijke commissie (Octas) inventariseerde de knelpunten en komt tot de positieve conclusie dat het meestal wél lukt om mensen in vaste dienst weer aan het werk te krijgen na langdurige arbeidsongeschiktheid. Maar werknemers aan de onderkant van de arbeidsmarkt, zoals flexwerkers en Wajongers, vallen steevast buiten de boot. De commissie deelt nu de geconstateerde problemen en zal begin 2024 ook oplossingen aandragen.

• Reageer op wet die re-integratie bij andere werkgever in tweede jaar mogelijk maakt

  Een langdurig zieke werknemer kan kleinere werkgevers slapeloze nachten bezorgen. Ze moeten het salaris doorbetalen, werken aan re-integratie en ondertussen oplossingen zoeken om het werk door te laten gaan. Het is de bedoeling dat werkgevers (na een jaar) de re-integratie meer mogen richten op het ‘tweede spoor’ waarbij wordt gepoogd om de zieke werknemer aan het werk te krijgen buiten de organisatie. Daardoor kan de werkgever de zieke werknemer eerder vervangen. Het wetsvoorstel dat dit regelt, staat nu open voor internetconsultatie.

• Ziekmelden met videobellen niet verplichten

  De organisatie mag medische gegevens op geen enkele manier verwerken en geen onnodige inbreuk maken op de privacy van de medewerker. Videobellen verplichten voor een ziekmelding, in plaats van een 'gewoon' telefoontje, houdt voor een rechter daarom waarschijnlijk geen stand.

• Werknemer heeft tijd nodig na verlies: CNV wil rouwverlof van 2 weken

  Eén op de 16 werknemers heeft het afgelopen jaar enige tijd niet gewerkt vanwege het verlies van een dierbare naaste, partner, kind of een ouder. Omdat er niet altijd verlofmogelijkheden zijn, leidt het overlijden van een naaste vaak tot een ziekmelding. Maar werknemers moeten soms ook vakantiedagen opnemen in deze verdrietige periode. Zij blijken dan vaak teleurgesteld over de opstelling van hun werkgever. Vakbond CNV wil dat werknemers voldoende tijd krijgen na het overlijden van een naaste. De bond roept het kabinet op om een wettelijk rouwverlof van twee weken in te voeren.

• Na zeven jaar van stijging, daalt eindelijk het ziekteverzuimcijfer

  Na zeven jaar van gestaag stijgend ziekteverzuim, is nu een duidelijke daling in het verzuim van werknemers merkbaar. Daardoor komt het ziekteverzuimcijfer uit op 5 procent in het tweede kwartaal van 2023. De daling is in bijna alle bedrijfstakken zichtbaar.

• Drie tips voor een gezonde werkplek én minder verzuim

  Verzuim heeft lang niet altijd een medische oorzaak. Zo komt verzuim regelmatig voort uit (werk)stress gerelateerde klachten zoals geld- of relatieproblemen, of ruzie op het werk. Daar komt ook nog eens bij dat we in een maatschappij leven waarbij we 24/7 moeten ‘aanstaan’. De werkdruk gecombineerd met stress vanuit de privésituatie, kan ervoor zorgen dat werken een enorme last wordt. Dit resulteert uiteindelijk in verzuim en dat wil je natuurlijk zoveel mogelijk voorkomen. In dit artikel geeft Adviseur Arbeid en Gezondheid Simone Kolkman drie tips waarmee je een gezonde werkplek realiseert en daarmee de kans op verzuim verlaagt.

• Transitievergoeding zieke werknemer terugvragen, procedure

  Als een werknemer meer dan 2 jaar ziek is, mag u de arbeidsovereenkomst beëindigen. De werknemer heeft dan wel recht op een transitievergoeding. Sinds 1 april 2020 kunt u compensatie aanvragen voor de betaalde transitievergoeding.

• Ongekend hoog verzuim in 2023: dit kan de HR-adviseur er aan doen

  Het verzuim als gevolg van psychische klachten in Nederland neemt een steeds prominentere plaats in. Het verzuimcijfer daalt wel iets, maar HR moet verder kijken dan dat. Want er melden zich weliswaar minder mensen ziek, maar de mensen die ziek zijn, zijn ook veel langer ziek. Doordat zieke collega’s langer afwezig zijn, legt dit een enorme druk op de werknemers die nog wel op de werkvloer aanwezig zijn.

• Werkgevers gebruiken onderbuik om controle op ziekteverzuim aan te vragen

  Het zal elke werkgever, manager of HR-professional wel eens gebeuren dat er twijfel is over het waarheidsgehalte van een ziekmelding door een werknemer. De correcte weg is dan om de bedrijfsarts de arbeidsongeschiktheid te laten beoordelen. Maar er zijn ook werkgevers die een onderzoek voor verzuimfraude aanvragen bij een bureau voor bedrijfsrecherche. Dat gebeurt te vaak op basis van een onderbuikgevoel.