De Raad van State heeft stevige kritiek op het kabinetsplan om de compensatieregeling voor de transitievergoeding na twee jaar ziekte te beperken tot alleen kleine werkgevers. Volgens de hoogste adviseur van de regering leidt dit voorstel opnieuw tot juridische discussies, hogere lasten voor werkgevers en ongelijkheid voor werknemers. Ook bestaat de kans dat de ‘slapende dienstverbanden’ weer terugkeren, als de compensatie wordt afgeschaft voor middelgrote en grote bedrijven. In plaats daarvan adviseert de Hoge Raad om de transitievergoeding na twee jaar ziekte eenvoudigweg af te schaffen.

Dat staat in het advies van de Raad van State over de wijziging van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek. Hierdoor komt de compensatieregeling transitievergoeding bij ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid, alleen nog maar beschikbaar voor kleine werkgevers.

Wat staat er in het wijzigingsvoorstel?
Werkgevers moeten bij ontslag na twee jaar ziekte een transitievergoeding betalen. Sinds 2020 kunnen zij deze vergoeding terugvragen bij UWV, zodat de kosten niet volledig bij hen terechtkomen. Het kabinet wil deze compensatie per 2026 beperken tot kleine werkgevers, met als doel een structurele besparing van € 380 miljoen op de overheidsfinanciën. Voor de definitie van ‘kleine werkgever’ wordt aangesloten bij de regels uit de Wet financiering sociale verzekeringen.

Voor middelgrote en grote werkgevers betekent dit dat zij de transitievergoeding weer volledig zelf moeten dragen. En dat terwijl zij dus ook al verplicht zijn om twee jaar lang loon door te betalen en re-integratie-inspanningen te leveren.

Raad van State: fundamentele afweging nodig
De Raad van State stelt dat de kernvraag opnieuw op tafel ligt: waarom bestaat er eigenlijk een verplichte transitievergoeding bij ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid? De transitievergoeding heeft oorspronkelijk als doel om de overstap naar ander werk na ontslag financieel te overbruggen. Maar in de praktijk hebben langdurig zieke werknemers al twee jaar loon ontvangen, re-integratiebegeleiding gehad, waarna zij in het vangnet via de WIA terechtkomen. Het is niet zo waarschijnlijk dat deze werknemers weer ander werk vinden, waardoor de transitievergoeding bij deze groep karakteristieken krijgt van een extraatje, aldus de Raad.

Volgens de Raad van State vraagt dit om een fundamentele belangenafweging: aan de ene kant de kwetsbare positie van de zieke werknemer, aan de andere kant de zware lasten die werkgevers al dragen. Zij zijn hierdoor huiverig om personeel in vaste dienst te nemen, wat slecht kan uitpakken voor de kansen van werknemers die een groter risico lopen op uitval wegens ziekte of arbeidsongeschiktheid. Dat de regering de compensatieregeling wil beperken uit budgettaire overwegingen, vindt de Raad onvoldoende onderbouwd.

Daarnaast waarschuwt de Raad voor ongelijkheid. Of een werknemer recht heeft op een transitievergoeding bij ontslag na ziekte, hangt straks af van de omvang van de werkgever. Dit maakt de regeling in de ogen van de Raad ook conflictgevoelig: het is te voorzien dat werkgevers bezwaarprocedures zullen starten als zij de kwalificatie ‘middelgroot’ krijgen en niet (meer) klein.

Risico op terugkeer ‘slapende dienstverbanden’
Een ander belangrijk punt van kritiek is dat het wetsvoorstel slapende dienstverbanden opnieuw in de hand werkt. Voor de invoering van de compensatieregeling kozen werkgevers er soms voor om het contract van een zieke werknemer niet te beëindigen, om zo geen transitievergoeding te hoeven betalen.

De Hoge Raad heeft dit later aan banden gelegd, juist omdat werkgevers de vergoeding konden terugkrijgen. Als de compensatie straks alleen nog voor kleine werkgevers geldt, zullen grotere werkgevers mogelijk opnieuw naar deze constructie grijpen, met nieuwe rechtszaken tot gevolg.

Advies: overweeg schrappen van betaling transitievergoeding
Alles overziend, adviseert de Raad van State het kabinet om niet alleen te kijken naar de beperking van de compensatie, maar om de hele verplichting tot het betalen van een transitievergoeding na langdurige ziekte opnieuw tegen het licht te houden.

Want door die verplichting helemaal te schrappen, zou de regeling simpeler worden, worden werkgeverslasten eerlijker verdeeld en zou de uitvoering eenvoudiger zijn.

PAK VERZUIM EFFECTIEF AAN: Ziekteverzuim beleidsplan

Doorsturen: