Werkgevers zoeken naar wegen om op een eenvoudiger (en goedkopere) manier afscheid te nemen van langdurige zieke werknemers. Sommigen sluiten daarvoor een vaststellingsovereenkomst (vso) om het dienstverband met de zieke werknemer te beëindigen. Dit lijkt een praktische oplossing, maar die legt wel veel financieel risico bij de zieke werknemer. Want die kan verwijtbaar werkloos raken, waarna geen recht meer bestaat op een uitkering. UWV vindt dat werkgevers ‘misbruik maken van de vso’ en pleit nu zelfs voor een verbod op deze constructie.

In een recente knelpuntenbrief aan de politiek, stelt het UWV dat de vso te vaak wordt ingezet om onder loondoorbetaling, re-integratieverplichtingen en premieafdracht uit te komen.

Misbruik om voordeliger uit te zijn
Op basis van een interne steekproef denkt de uitkeringsinstantie dat jaarlijks zeker 2.000 langdurig zieke werknemers na overleg met hun werkgever instemmen met ontslag, vaak zonder zich bewust te zijn van de gevolgen. De werknemer verliest dan het recht op loon, én loopt het risico dat de WW- of Ziektewetuitkering wordt geweigerd of later wordt teruggevorderd.

En als de werknemer zich kort na het tekenen van de vso opnieuw ziek meldt in de WW-periode, en achteraf blijkt dat de ziekte al eerder speelde, dan wordt de WW-uitkering vaak teruggevorderd. Ook kan het UWV dan concluderen dat er nooit een recht op een uitkering bestond, omdat het dienstverband onterecht is beëindigd.

Risico’s op juridische claims en beleidsmaatregelen
Werkgevers die zieke werknemers een vso aanbieden vóór het einde van de wettelijke loondoorbetalingsperiode (104 weken), nemen daarmee ook een aanzienlijk risico. Niet alleen kunnen werknemers de overeenkomst aanvechten (bijvoorbeeld wegens misbruik van omstandigheden of onvoldoende voorlichting), maar het vergroot ook de kans op negatieve oordelen van instanties zoals het UWV.

De roep om wetgeving die deze route blokkeert, krijgt daarom steeds meer gehoor. Het UWV stelt expliciet dat er sprake kan zijn van ‘druk vanuit de werkgever’ om uit dienst te gaan. HR moet de werkgever erop wijzen dat bij het afsluiten van een vso iedere schijn van eenzijdige beëindiging of ontoereikende informatie wordt vermeden.

Wanneer is een vso bij ziekte wél verantwoord?
Alleen ná de wachttijd van twee jaar ziekte én als er géén loonsanctie is opgelegd, kan een vso in principe worden aangeboden. Werknemer en werkgever kunnen dan zonder verdere UWV-procedure uit elkaar. Let op:

• Het WIA-besluit mag nog in behandeling zijn. Als de werknemer geen re-integratie meer wil of kan, is het toegestaan om in deze fase een vso af te sluiten. Overleg dit vooraf met het UWV.
  
  
• Geen loonsanctie van UWV? Dan is ontslag mogelijk. Is er wél een loonsanctie, dan blijft de ontslagbescherming bestaan en mag de vso niet worden aangeboden.

ONTSLAG WEDERZIJDS GOEDVINDEN: Gebruik deze Model-VSO

Doorsturen: