De Wet DBA bepaalt dat opdrachtgevers en opdrachtnemers een modelovereenkomst moeten gebruiken die door de Belastingdienst is goedgekeurd, als zij een overeenkomst aangaan voor uit te voeren werk. Maar sinds invoering van deze wet in 2016, blijkt de praktijk bijzonder weerbarstig.

De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA), die in de plaats is gekomen van de VAR, zorgt nog steeds voor de nodige verwarring. Opdrachtgevers en -nemers kunnen niet meer met de destijds vertrouwde VAR-verklaring werken, maar moeten een overeenkomst sluiten. Als ze echt zekerheid willen over de arbeidsrelatie, moet dat bovendien conform een modelovereenkomst zijn die op de site van de Belastingdienst staat.

In de praktijk blijkt dat opdrachtgevers- en nemers niet goed met de modelovereenkomsten kunnen werken. Er blijft onduidelijkheid over de arbeidsrelatie. Dan ontstaat het gevaar dat de opdrachtgever achteraf alsnog sociale premies moet afdragen omdat de opdrachtnemer in de ogen van de fiscus eigenlijk een werknemer was.

Zicht op verbetering?
Als er één voorbeeld is van een onwerkbare wet in ons land, dan kwalificeert de Wet DBA zich daartoch wel ruimschoots voor. Minder diplomatiek gezegd: deze wet is een onwerkbaar gedrocht dat zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers voor dilemma's stelt waar zij zelf nauwelijks invloed op kunnen uitoefenen.

In plaats van helemaal opnieuw te beginnen, werkt het kabinet in 2023 nog steeds aan verbetering van de Wet DBA. Zo zijn de afgelopen jaren stapjes gezet rondom de verduidelijking van de grenslijn tussen werknemer en zelfstandige (aanpassing Handboek Loonheffingen, pilot webmodule beoordeling arbeidsrelaties). Ook het verduidelijken van wet- en regelgeving rondom de gezagsverhouding, kan volgens het kabinet helpen om hier verdere stappen te zetten.