12 oktober 2023 11:19 Arbeidsvoorwaarden Hybride werken

Wie neemt nog het ov? 10 Trends waar HR rekening mee moet houden

Voorafgaand aan de coronacrisis, stapten steeds meer reizigers in het openbaar vervoer. Maar de pandemie heeft grote invloed gehad op de manier waarop we werken en reizen. Het feit dat veel meer mensen thuiswerken, en vooral op dinsdag en donderdag naar kantoor gaan, zorgt voor hoofdbrekens bij ov-bedrijven. Niet alleen het woon-werkveerkeer neemt af, maar ook het aantal zakenreizen. Want op afstand vergaderen, doen we nu eerder achter het scherm dan op een locatie waar alle deelnemers naar toe moeten reizen. Autogebruik kalft het ov nog meer af. Ook de elektrische fiets is voor gebruikers een reden om niet meer in het ov te stappen.

Om een verklaring te vinden voor deze ontwikkelingen, heeft het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) onderzoek gedaan naar de achtergronden van onze reispatronen om beter in beeld te krijgen of reizigers nog (willen) terugkeren naar het ov.

De resultaten van het onderzoek geven sterke aanwijzingen dat hybride werken steeds gewoner wordt en dat veel werknemers daar gebruik van maken. HR-adviseurs doen er daarom goed aan om beleid te maken voor hybride werken, zodat de bedrijfsvoering niet verstoord raakt door de gewijzigde reispatronen. Bovendien kan hybride werken en op afstand vergaderen ook positieve gevolgen hebben voor de organisatie.

Waar is de zakelijke ov-reiziger gebleven?
Hoewel er enige heropleving is na het opheffen van de coronamaatregelen, blijft het gebruik van openbaar vervoer achter bij dat van auto’s en (elektrische) fietsen. Een belangrijke factor blijkt het toegenomen thuiswerken, vooral onder degenen die voorheen nog het ov gebruikten.

Ook de mogelijkheid om digitaal te vergaderen heeft het aantal zakelijke reizen verminderd. Eind 2022 maakten werknemers ongeveer 21% minder zakelijke reizen dan vóór de pandemie. En onder ov-forenzen was deze daling zelfs 55%. Werknemers verwachten op de lange termijn ongeveer 17% minder zakelijke reizen te maken dan voorheen.

Naar kantoor op dinsdag en donderdag
Het toegenomen thuiswerken, heeft ook geleid tot een duidelijke verschuiving in de populariteit van kantoordagen. Dinsdag en donderdag zijn nu de meest populaire dagen om naar het werk te komen, vooral onder ov-gebruikers. Ook deze verandering wordt versterkt door de mogelijkheden die hybride werken biedt.

Gevolg van hybride werken is ook een lichte toename in de gemiddelde woon-werkafstand. Dit komt voor een deel omdat het voor thuiswerken niet zo veel uitmaakt dat je verder weg woont van je werk. Want werknemers die zijn verhuisd en een grotere woon-werkafstand hebben, werken vaker thuis. De langere reis naar kantoor op dinsdag en donderdag, weegt niet op tegen het plezier van een prettiger woonomgeving.

Ook de elektrische fiets heeft invloed op ov
Er is ook een opvallende stijging in het gebruik van de elektrische fiets voor woon-werkverkeer. Tijdens de pandemie heeft ongeveer 14% van de mensen een e-fiets aangeschaft. Dat zijn over het algemeen weinig mensen die daarvoor nog met de auto naar hun werk gingen. Want het gebruik van de e-fiets heeft vooral effect op de daling van het ov-gebruik.

10 Trends in zakelijk vervoer en woon-werkverkeer

1. Verminderd ov-gebruik:

Het gebruik van openbaar vervoer is significant afgenomen sinds de coronacrisis.
Het herstel van het aantal ov-reizigers verloopt trager in vergelijking met auto en (elektrische) fiets gebruikers.

2. Hybride werken:

Een toename in thuiswerken, vooral onder voormalige ov-gebruikers, heeft geleid tot minder vraag naar openbaar vervoer.
OV-forenzen werken 36% van de werkuren thuis, vergeleken met het nationale gemiddelde van 23%.

3. Minder zakelijke reizen:

Er is een significante afname van zakelijke reizen, met een daling van 55% onder ov-forenzen.
De verschuiving naar digitale vergaderingen heeft het aantal fysieke zakelijke reizen verminderd.

4. Twee populaire kantoordagen:

Dinsdag en donderdag zijn de populairste dagen voor op kantoor werken, dit geldt met name onder ov-forenzen.

5. Verder weg van het werk wonen:

Een lichte toename in de gemiddelde woon-werkafstand, met thuiswerkers die minder vaak, maar over langere afstanden reizen.

6. Keuze voor ander vervoer:

Minder mensen kiezen voor het openbaar vervoer voor woon-werkverkeer, met een daling van 9% voor de trein en 31% voor bus, tram, en metro.
Er is een toename in het gebruik van elektrische fietsen voor woon-werkverkeer.

7. Structurele Veranderingen:

De vermindering van ov-gebruik wordt niet alleen toegeschreven aan de pandemie, maar ook aan structurele veranderingen en andere factoren zoals inflatie en verminderd ov-aanbod.

8. Liever met de elektrische fiets:

Ongeveer 14% van de mensen heeft een e-fiets aangeschaft en dat draagt ook bij aan het verminderde ov-gebruik.

9. Toekomstperspectief:

Ondanks enige heropleving blijft het gebruik van openbaar vervoer achter bij de aantallen voor corona; dat wijst op een langdurige verandering in reisgewoonten en vervoersvoorkeuren.

10. Gevolgen voor HR-beleid:

Deze trends kunnen implicaties hebben voor toekomstige beleids- en planningsinitiatieven rond personeelsvervoer, mobiliteitsmanagement en infrastructuurontwikkeling.
Er is ook invloed op het HR-beleid binnen organisaties, bijvoorbeeld op het gebied van arbeidsvoorwaarden, arbo, management en natuurlijk hybride werken.