Universiteiten die talentvolle wetenschappers een vaste baan beloven, komen die belofte lang niet altijd na. Veel talenten vetrekken, waardoor excellente kennis verloren gaat.

Effectief personeelsbeleid voor onderzoekstalenten hangt af van een betrokken hoogleraar als begeleider, zo blijkt uit een rapport van het Rathenau Instituut. Onderzoekster Barbara van Balen interviewde 42 mensen over hun ervaringen. De helft van hen was en is wetenschapper aan een universiteit. De andere helft heeft uiteindelijk voor een andere carrière gekozen.

Betrokken begeleider helpt wel
Van Balen hoorde van de respondenten dat veel publicaties of hard werken geen garantie geven op een wetenschappelijke carrière. Want de geïnterviewde wetenschappers noemen het vaak een kwestie van toeval waar ze zijn beland.

Alleen een betrokken hoogleraar als begeleider, bleek wel verschil te maken. Die helpt jonge wetenschappers aan contacten en helpt hen ook inhoudelijk op weg. Zo ontstaat opstapelend voordeel: gestimuleerde onderzoekers krijgen meer zelfvertrouwen, komen beter op weg met hun onderzoek en hebben meer ingangen naar vaste banen. Dus wie op het juiste moment op de juiste plaats een goede begeleider ontmoet, stroomt beter door.

Steeds weer tijdelijk contract
Maar zelfs een betrokken begeleider, geeft geen garantie op een vaste baan. De wetenschappers die voor het rapport zijn geïnterviewd, hadden vaak een reeks aan tijdelijke contracten, in één geval wel 23 op rij. Wanneer bijvoorbeeld hun hoogleraar vertrok naar een andere werkgever, kwam de universiteit de belofte over een vaste baan niet altijd na.

Omdat de universiteiten de komende jaren moeten bezuinigen, verwacht het Rathenau Instituut dat de situatie voorlopig niet beter wordt. Er zullen waarschijnlijk onvoldoende vacatures zijn om excellent presterende onderzoekers te behouden.