De gedeeltelijke lockdown van begin november, heeft forse invloed op de onderhandelingen over cao’s. In oktober 2020 zijn 19 nieuwe collectieve arbeidsovereenkomsten met de vakbonden overeengekomen, maar veel cao-onderhandelingen stagneren opnieuw. Wat het niet eenvoudiger maakt, is dat de vakbonden vaak blijven vasthouden aan de looneis van 5 procent. Toch is de loonstijging in de wél afgesloten cao’s fors lager dan een jaar geleden.

Werkgeversorganisatie AWVN, de belangrijkste arbeidsvoorwaarden­adviseur van Nederlandse werkgevers, is niet erg optimistisch over het tempo waarmee nieuwe cao's tijdens de cotronacrisis tot stand komen.

Op dit ogenblik hebben 225 cao’s hun einddatum bereikt zonder dat er een nieuwe cao is afgesloten, terwijl de werkgevers goede hoop hadden dat dit najaar veel nieuwe cao’s tot stand zouden komen. Dat betekent dat de oude cao doorloopt voor 1,1 miljoen werknemers. In een normaal jaar worden tot en met oktober ruim 260 cao’s afgesloten.

Weinig cao’s, beetje loonstijging
Hoewel de 19 oktober-akkoorden het hoogste maandelijkse aantal vormen sinds het uitbreken van de coronacrisis, is ook dit laag in vergelijking met andere jaren. Sinds 2008 is het aantal in oktober afgesloten akkoorden niet zo laag geweest.

De gemiddelde loonafspraak bedroeg in oktober maar 1,7 procent. Dat is veel lager dan vóór de crisis (toen tegen de 3 procent) en ook lager dan de afgelopen maanden. Bijna een jaar geleden, was het maandgemiddelde in december 2019 nog 3,1 procent loonsverhoging. AWVN verwacht dat in november en december opnieuw lagere gemiddelden zullen worden afgesproken.

Neerwaartse lonen, sectorale verschillen
Hoewel op grond van het kleine aantal nieuwe cao’s geen harde conclusies mogen worden getrokken, lijkt de trend in de loonafspraken volgens AWVN duidelijk neerwaarts. De gemiddelde loonafspraak ging van 3 procent in januari en februari naar net boven de twee in de afgelopen maanden, maar zakte in oktober voor het eerst onder die twee procent.

Achter die dalende trend gaan behoorlijke sectorale verschillen schuil. Vooral in het onderwijs en de zorg komen nog loonafspraken tot stand op pre-coronaniveau (hoger dan 3 procent). Dat is een gevolg van maatschappelijke druk, aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt en een andere dynamiek (door overheidsbegrotingen gedreven).

MIS NIKS: Abonneer je op de gratis Personeelsnet-nieuwsbrief