Het totale ziekteverzuim in Nederland is vorig jaar licht gedaald naar 5,3%. Werknemers verzuimen iets korter én iets minder vaak. Tegelijk is er wel een stijging te zien in het langdurig verzuim. Opvallend is dat er meer jongeren (van 25 tot 35 jaar) langdurig arbeidsongeschikt zijn. Ze hebben stress door prestatiedruk, sociale druk, financiële onzekerheid en vallen soms ook al uit door mantelzorg. Werkgevers doen er goed aan om in gesprek te blijven met al hun werknemers. Want aandacht voor hun werkgeluk en welzijn, zal op de langere termijn betekenisvolle kostenbesparingen opleveren.

Verzekeraar Nationale-Nederlanden heeft haar jaarlijkse trendrapport over ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid in Nederland gepubliceerd.
Het rapport, dat gestoeld is op cijfers van NN, CBS, UWV en TNO, laat een daling van het ziekteverzuim zien van 0,3% ten opzichte van het historisch hoge percentage in 2022. De totale verzuimkosten bedragen in 2023 toch nog 23,3 miljard euro; door de daling is dat 1,9 miljard minder dan het jaar ervoor.

Preventie: ga in gesprek met werknemers
Igno Schings, directeur collectieve inkomensverzekeringen bij Nationale-Nederlanden, benadrukt het belang van preventie en structurele ondersteuning om langdurig verzuim tegen te gaan. "Juist door de dialoog aan te gaan en een preventiebeleid te implementeren, kunnen werkgevers bijdragen aan het welzijn van alle werknemers. Dit zal niet alleen de gezondheid en het geluk van werknemers verbeteren, maar leidt ook tot significante kostenbesparingen op de lange termijn."

Het rapport benadrukt dat werkgevers een proactieve rol hebben in het bevorderen van een gezonde werkomgeving en het bieden van ondersteuning aan werknemers, vooral aan jongeren die te maken hebben met toenemende druk en stress.
Dat is ook de visie van Sylvia Boumans, Head of HR & Communications Non-Life at Nationale-Nederlanden: “Ook wij zien meer verzuim bij de jongere werknemers tot 35 jaar waarbij werkdruk een oorzaak is. Een hoge werkdruk kan leiden tot langdurig mentale klachten. Daarom is het belangrijk om werkstress bij werknemers zoveel mogelijk te voorkomen. We vragen leidinggevenden dit bespreekbaar te maken. En nog belangrijker, we meten twee keer per jaar via de Peakon-meeting hoe de werkdruk bij alle werknemers ervaren wordt. Met deze inzichten worden gerichte plannen gemaakt.”

Psychisch verzuim blijft stijgen
Hoewel het totale ziekteverzuimpercentage is gedaald, blijft het aandeel psychisch verzuim stijgen. Ruim 43% van de werkgevers ziet psychische klachten als de hoofdoorzaak van langdurig verzuim, en een vijfde van hen verwacht een toename van werkgerelateerd psychisch verzuim. Dit benadrukt de noodzaak voor werkgevers om aandacht te besteden aan de mentale gezondheid van hun werknemers.

Maar werknemers melden zich om allerlei redenen ziek, waarbij oorzaken ook leeftijdsgebonden zijn. Zo stijgt het psychisch verzuim van jongere werknemers tussen de 25 en 34 jaar. Maar bij de 55-plussers zijn het vooral lichamelijke klachten, die leiden tot verzuim. Zij hebben bijvoorbeeld klachten aan de rug, nek en schouders. Ook hart- en vaatziekten komen in deze leeftijdsgroep vaker voor. Elke generatie kent zijn eigen uitdagingen, waar werkgevers op in moeten spelen met hun HR-beleid.

Zorgen om burn-outklachten bij jongere werknemers
Werkgevers moeten in hun verzuimpreventie aandacht geven aan jongere werknemers. Want in de leeftijdscategorie van 25 tot 34 jaar is het aantal 42e weekmeldingen met bijna 5% toegenomen. Bovendien ervaart 25,8% van deze jongeren burn-outklachten. Uit het rapport blijkt dat deze groep stress ervaart door prestatiedruk, sociale druk, financiële onzekerheid en mantelzorgverplichtingen.

Volgens onderzoek van TNO stijgt het aantal werkgerelateerde verzuimdagen en psychische klachten onder jongere werknemers. Na een daling van het aantal burn-outklachten in 2020 is dit aantal in 2021 verder gestegen, maar in 2023 weer iets is afgenomen. In de grafiek hieronder is goed te zien dat het aandeel burn-outklachten hoger is onder de jongere groepen werknemers: de 25-35-jarigen staan aan kop (oranje lijn), gevolgd door de groep 35-45-jarige werknemers (paarse lijn).

(Aandeel burn-outklachten en psychisch verzuim. Tabel uit het Trendrapport Ziekteverzuim & arbeidsongeschiktheid 2023 van Nationale-Nederlanden)

Bijna een dag minder verzuim
De gemiddelde verzuimduur in Nederland daalde in 2023 met 0,8 naar 8,2 werkdagen. Hoewel dit een verbetering is ten opzichte van 2022, blijft het nog steeds hoger dan voor de coronaperiode in 2019. Toen bedroeg de gemiddelde verzuimduur nog 7,8 werkdagen. Met een gemiddelde kostenpost van 350 euro per dag, bedragen de verzuimkosten in Nederland ruim 23,3 miljard euro.

Het verzuimpercentage bij vrouwen is nog steeds hoger dan bij mannen. Wel is het verschil in 2023 iets kleiner geworden doordat de gemiddelde verzuimduur bij vrouwen sterker is afgenomen dan bij mannen (-0,6%-punt vs. -0,3%-punt).
Na een historische stijging van de verzuimfrequentie naar 1,5 in 2022, is deze in 2023 weer iets gedaald (1,4).
Werknemers zijn in 2023 dus zowel iets minder lang, als iets minder vaak ziek dan in 2022.

Waarom toch doorwerken bij ziekte?
Uit het onderzoek blijkt dat meer dan de helft van de werknemers (55%) doorwerkt bij griep, en onder thuiswerkers is dit zelfs 67%. Veel werknemers melden zich niet ziek ondanks verhoging of koorts, vooral door de drukte op het werk en de verwachting van hun leidinggevende. Deze druk is vooral merkbaar bij werknemers jonger dan 35 jaar en fulltime werkende jonge ouders.

Of het slim is om werknemers aan te moedigen (te snel) weer aan het werk te gaan is de vraag, want werknemers die niet fit zijn maar tóch doorwerken, hebben een grotere kans om uiteindelijk langere tijd ziek te zijn.

PREVENTIE ZIEKTEVERZUIM: Doe het zelf met deze HR-Tools

Doorsturen: