Werkgever mag Corona-app op zakelijke telefoons niet verplichten

Nu er een tweede coronagolf dreigt, zoeken werkgevers naar legale mogelijkheden om te bepalen of hun werknemers al of niet besmet zijn met het virus. Heel veel mag er níet, omdat werkgevers op geen enkele manier medische gegevens mogen verwerken. Maar als straks de Coronamelder-app eindelijk werkt, is het dan geen goed idee om die verplicht op zakelijke telefoons te installeren? Misschien wel, maar de wet geeft geen aanknopingspunten voor een verplichting. En ook het arbeidsrecht is niet altijd even duidelijk.

Je zou denken dat een bedrijf zelf mag beslissen welke apps op de eigen zakelijke telefoons worden geïnstalleerd. In veel gevallen is dat ook zo, maar er zijn uitzonderingen en de Coronamelder-app is daar één van. Dat schrijft ICT-jurist Arnoud Engelfriet, gespecialiseerd in internetrecht, op zijn weblog iusmentis.com.

Corona-app wacht op coronawet
De Coronamelder-app is inmiddels getest en veel mensen hebben de app al vrijwillig geïnstalleerd. Met de app kun je zien wanneer je langere tijd in de buurt bent geweest van iemand die besmet is. Zodra er gevaar op besmetting is geweest, krijgt de gebruiker van de app een signaaltje. De technische problemen zijn opgelost en deskundigen hebben de app ook privacy veilig verklaard.

De definitieve invoering wacht nog op de behandeling van de coronawet, de Tijdelijke wet maatregelen covid-19 die bij de Tweede Kamer ligt. De wet gaat de nu geldende noodverordeningen vervangen en verplaatst bevoegdheden naar de gemeente, waardoor de gemeenteraad de bestuurders kan controleren. Maar de wet van minister De Jonge (volksgezondheid) is niet onomstreden en roept soms heftige reacties op, zoals bijna alles wat met de coronacrisis te maken heeft.

App verplicht installeren?
Het lijkt een aantrekkelijke optie om alle werknemers te vragen om straks de Coronamelder-app te laten downloaden. Je kunt werknemers dan bijvoorbeeld vragen om weg te blijven zodra ze een signaaltje van de app hebben gekregen. Of misschien bij binnenkomst vragen of hun app nog ‘op groen’ staat. En als dat niet het geval is, een werknemer de toegang ontzeggen. Maar daar raken we al de privacygrenzen, want ‘een werkgever is geen arts en mag dus niet naar deze gegevens kijken.’

Volgens Engelfriet staat in de coronawet nadrukkelijk dat het ‘verboden is een ander te verplichten tot het gebruik van de notificatieapplicatie dan wel enig ander vergelijkbaar digitaal middel.’ En in de Memorie van Toelichting bij de wet staat dat het niemand is toegestaan (‘werkgevers, zorgverzekeraars, onderwijsinstellingen, winkels of wie dan ook’) om het ‘gebruik van CoronaMelder of welk vergelijkbaar digitaal hulpmiddel dan ook, direct of indirect verplicht te stellen.’

Arbeidsrecht is ook onduidelijk
Werkgevers kunnen dus niet stellen ‘het is mijn telefoon, dus ik beslis’. Dat is nadrukkelijk door de wetgever verboden. Ook vragen om het ‘vrijwillig’ te doen mag niet, omdat een werknemer nooit echt vrij is om al dan niet in te stemmen.

Naast de privacy-argumenten, wijst Engelfriet nog op een ander aspect. Bij een melding van de app kunnen werknemers ‘ernstig gedupeerd’ raken, omdat in het arbeidsrecht niet goed is geregeld wat de gevolgen zijn als je vrijwillig thuisblijft na een melding. Ziek melden kan niet (want je bent misschien helemaal niet besmet), maar niemand heeft je officieel naar huis gestuurd. Je bent dus ook niet vrijgesteld van werk.
De werkgever die rekening wil houden met een app-melding, zal dus tenminste een regeling moeten maken waarin staat hoe om te gaan met een melding en de gevolgen daarvan voor het personeel.

CORONA EN HR: Handige HR-tools voor die nu mooi van pas komen

Doorsturen:

Neem een abonnement en download 459 exclusieve vakartikelen en 286 actuele HR-instrumenten!

Wilt u als HR-professional ook niks meer missen op uw vakgebied?