Wanneer werknemers eind deze maand het vakantiegeld ontvangen, valt het waarschijnlijk een beetje tegen in vergelijking met een jaar eerder. Dat komt door wijzigingen in de belastingen. Alleen mensen met een minimumloon, krijgen meer vakantiegeld op hun rekening gestort. Overigens gebruikt een kwart (28%) van de Nederlanders het vakantiegeld dit jaar voor verbouwingen in of aan het huis. En nog eens een kwart zet het vakantiegeld opzij om na de coronacrisis een grote, lange reis te maken.

Het netto vakantiegeld valt voor modale inkomens (2.816 euro per maand) en 1,5 modaal (4.225 euro per maand) een paar euro's lager uit door aangepaste belastingtarieven. Minimumloners en werknemers met een parttime inkomen tot aan het minimumloon (1.685 euro per maand) van de aanpassingen en krijgen zo'n 15 euro meer vakantiegeld.

Deze cijfers volgen uit berekeningen van HR- en salarisdienstverlener ADP, die jaarlijks inzichtelijk maakt wat werknemers onder de streep meer of minder overhouden. Er zijn dit jaar grote verschillen als het gaat om groepen inkomens en het effect op het vakantiegeld. Dit in tegenstelling tot het goede nieuws van begin dit jaar, dat alle werknemers er maandelijks tientjes op vooruitgaan in 2021.

Drie keer modaal krijgt veel minder vakantiegeld
Het grootste verschil met vorig jaar is te zien bij inkomens van drie keer modaal. Zij leveren tot 487 euro van hun vakantiegeld in. Deze achteruitgang wordt veroorzaakt door de veranderde afbouw van de arbeidskorting.

Over het vakantiegeld moet deze groep werknemers 6 procent meer belasting betalen in vergelijking met vorig jaar. Daar staat tegenover dat zij met ingang van 2021 maandelijks wel meer profiteren van de arbeidskorting. Maar deze netto stijging van 37 euro per maand wordt volledig tenietgedaan door het vakantiegeld dat dus flink lager uitvalt.

Uitstel vakantiegeld is niet mogelijk
Werkgevers zijn wettelijk verplicht om het vakantiegeld uiterlijk in juni uit te keren. “Sterker nog, als het contractueel is vastgelegd dat het in mei wordt uitgekeerd, dan moet het ook in mei betaald worden. Ook als mei niet in het contract wordt genoemd, kan er sprake zijn van gewoonterecht”, legt Dik van Leeuwerden, verantwoordelijk voor wet- en regelgeving bij ADP Nederland, uit.

“Wettelijk is er misschien geen ruimte om eenzijdig te besluiten het vakantiegeld uit te stellen, maar werkgevers zijn altijd vrij om hierover met werknemers in gesprek te gaan om samen tot een oplossing te komen.” Het is mogelijk dat de werkgever en werknemer zijn overeengekomen dat het loon werd verlaagd in verband met de huidige pandemie en eventuele financiële problemen voor de werkgever. Zo’n verlaging werkt dan wel door naar het vakantiegeld.

Individuele keuzebudgetten blijven populair
Steeds meer sectoren en bedrijven hebben een zogenoemd individueel keuzebudget, waardoor het traditionele vakantiegeld anders wordt besteed. Bij een individueel keuzebudget stort de werkgever een evenredig deel van het vakantiegeld en eventuele eindejaarsuitkering maandelijks in een spaarpotje. Het is aan de werknemer, binnen de spelregels van het keuzebudget, wanneer en hoe het bedrag wordt uitgekeerd.

“Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om het te laten uitbetalen vanwege een onverwachte grote uitgave of belastingvrij opnemen in verband met de kosten van een studie”, aldus Van Leeuwerden. “Juist in deze tijd van financiële onzekerheid kan dit werknemers een uitkomst bieden.”

Vakantiegeld als leuke extra bonus
Opvallend is dat twee op de vijf (39%) Nederlanders vakantiegeld dit jaar als een bonus beschouwt in plaats van vakantiebudget. Dat geldt vooral voor mensen zonder kinderen (29%) en minder voor mensen met kinderen (9%). Dit blijkt uit onderzoek van HR-dienstverlener Visma | Raet onder 1.088 Nederlandse medewerkers in loondienst.

Als het vakantiegeld niet wordt gebruikt voor een vakantie, gebruikt een kwart (28%) van de Nederlanders zijn vakantiegeld dit jaar voor verbouwingen in of aan het huis. Daarnaast zet ruim een kwart (27%) het vakantiegeld opzij om na corona een grote, lange reis te maken. Sommigen willen er een grote aankoop van doen, maar bijna vijftien procent van de ondervraagden moet het vakantiegeld gebruiken om schulden af te lossen.

Vakantiegeld vastgelegd in de wet
Joke van der Velpen, kennismanager Wet- & Regelgeving bij Visma | Raet: “Vaak keren werkgevers in de kalendermaand mei het vakantiegeld uit. Vakantiegeld is in het leven geroepen om ervoor te zorgen dat medewerkers zonder financiële zorgen hun rust kunnen nemen en daarna weer uitgerust aan het werk kunnen.”

Het is in de wet vast gelegd dat een werknemer recht heeft op minimaal 8 procent vakantiegeld over het loon. “Dat recht kan niet worden uitgesloten door de werkgever, ook niet wanneer deze door bijvoorbeeld corona minder omzet kent. Wel kan in overleg en met akkoord van de werknemer het betaalmoment van het vakantiegeld worden uitgesteld. Het is in dat geval voor zowel werknemer als werkgever belangrijk hier schriftelijke afspraken over te maken”, adviseert Van Velpen.

Vakantiegeld inhouden? Dit is de regelruimte voor de werkgever