Deel pensioenrisico’s met alle generaties, maar smeer de mee- en tegenvallers uit over tien jaar. Dat staat in een pensioenakkoord dat ouderenbonden sloten met jongerenorganisaties van de grote vakbonden. Voordeel is dat ouderen niet plotseling worden gekort, terwijl jongeren meer profiteren van meevallers.

Hoogleraren Lans Bovenberg en Theo Nijman van de Universiteit van Tilburg begeleidden de organisaties bij het bereiken van een pensioenakkoord tussen drie grote ouderenorganisaties (Anbo, PCOB en de Unie KBO) met de jongerenorganisaties FNV Jong en CNV Jongeren.

Opvallend onderdeel van het akkoord is dat deelnemers die dat wensen, zelf mogen kiezen voor een hogere of een iets lagere zekerheidsgraad (met de bijbehorende kans op een hoger of lager pensioen). Maar de collectieve of individuele keuze voor een bepaald risicoprofiel, mag de waarde van de pensioenrechten van andere deelnemers niet aantasten.

Pensioenfondsen moeten risico’s blijven nemen
De organisaties pleiten voor het zogenaamde reële contract, waarin pensioenfondsen risico’s blijven nemen. Want alleen zo kunnen pensioenfondsen ervoor zorgen dat de pensioenen mee kunnen groeien met de lonen en prijzen. De risico’s die dat oplevert, moeten alle generaties dragen, maar mee- en tegenvallers in het beleggingsrendement worden over tien jaar uitgesmeerd.

Ouderen worden dan niet langer geconfronteerd met abrupte, grote kortingen op hun pensioeninkomen terwijl jongeren meer profiteren van meevallers. In het akkoord staat wel dat de pensioenen direct aangepast moeten worden, als de levensverwachting fors wijzigt. Ook bij tegenvallende beleggingen moet eerder met korten worden begonnen om te voorkomen dat de rekening te veel wordt doorgeschoven naar jongeren.

Blijf collectief sparen
De ouderen- en jongerenorganisaties kiezen voor het behoud van het collectieve pensioenstelsel waarin werknemers hun pensioen opbouwen bij een door de werkgever gekozen pensioenuitvoerder. Daarbij worden de risico's door alle generaties gedeeld. Mensen met een baan moeten altijd een kostendekkende premie gaan betalen voor de opbouw van nieuwe pensioenrechten. Maar werkenden worden niet langer verplicht om herstelpremies te betalen als een fonds een tekort heeft.

Pensioenfondsen mogen kiezen uit verschillende risicoprofielen, waarbij de overheid er op toeziet dat het beleggingsbeleid van de fondsen in de pas loopt met de gekozen zekerheidsgraad. Deelnemers die dat wensen, mogen zelf kiezen voor een hogere of een iets lagere zekerheidsgraad. De collectieve of individuele keuze voor een bepaald risicoprofiel mag de waarde van de pensioenrechten van deelnemers echter niet aantasten. Individuele eigendomsrechten worden zo beter geborgd.

Akkoord naar het ministerie
Pensioenexpert en hoogleraar beleggingstheorie Theo Nijman is ‘geweldig blij dat oud en jong het eens zijn geworden. Dit nieuwe akkoord was hard nodig om de pensioenen van de Nederlanders veilig te stellen’.

De organisaties sturen het akkoord deze week nog naar de sociale partners en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, dat bezig is met het vaststellen van de regels voor het nieuwe pensioenstelsel. ‘We gaan er van uit dat de minister ons akkoord ter harte neemt bij het opstellen van die regels’, hoopt Nijman.