Wie mensen van buiten de EU zonder geldige werkvergunning laat werken, overtreedt de Wet Arbeid Vreemdelingen (Wav). Als de Arbeidsinspectie daar achter komt, kan de werkgever een boete krijgen. Maar de pakkans is laag en ook de boetes zijn niet meegestegen met de inflatie. Daardoor kunnen kwaadwillende werkgevers het zich permitteren om toch illegale arbeid te gebruiken. Want zelfs met een boete, is dat nog winstgevend.

Dat is de harde conclusie van een onderzoek naar illegale arbeid in Nederland door de Nederlandse Arbeidsinspectie. 

Werken in Nederland is vrij toegestaan voor inwoners van de Europese Economische Ruimte (EER) en Zwitserland. De bevindingen van de Arbeidsinspectie richten zich specifiek op werkgevers die buiten deze groep buitenlandse werknemers tewerkstellen, zónder de vereiste vergunningen.

Boetes niet meegestegen met inflatie
De effectiviteit van de Wav-boetes is in het geding omdat sinds 2005 de boetebedragen ongewijzigd zijn gebleven op maximaal 8.000 euro per overtreding. Geïndexeerd voor inflatie en welvaartsstijging zou dit bedrag tegenwoordig rond de 15.000 euro liggen.

Uit het onderzoek door de Arbeidsinspectie blijkt dat het financiële voordeel voor werkgevers die illegaal arbeidsmigranten tewerkstellen vaak groter is dan de kosten van een opgelegde boete. In de meeste van de 24 onderzochte zaken was het financiële voordeel zo significant, dat de overtreding van de wet aanzienlijk voordeliger was dan het naleven ervan, met een gemiddelde kostenreductie van 60 procent.

Binnen een jaar is boete al terugverdiend
Bijvoorbeeld, in één geval zou de werkgever 15.750 euro aan arbeidskosten hebben gehad als de regels waren gevolgd. In werkelijkheid waren de kosten slechts 6.240 euro, waardoor het voordeel uitkwam op 9.510 euro - hoger dan de boete van 8.000 euro.

De 'terugverdientijd' - de tijd die nodig is om het boetebedrag te compenseren met het verkregen voordeel - is in bijna 90 procent van de gevallen minder dan een jaar. Bij 7 van de 24 gevallen was deze periode zelfs korter dan drie maanden.

Afgewenteld op de samenleving
Bovendien worden andere maatschappelijke kosten, zoals extra druk op woningmarkt, zorg en onderwijs, niet meegenomen in de boetenormbedragen. Deze externe effecten worden door werkgevers die illegaal personeel inzetten op de samenleving afgewenteld. Als deze kosten wel zouden worden meegerekend, zouden de boetenormbedragen aanzienlijk hoger zijn.

MIS NIKS MEER: Schrijf je hier in voor de gratis HR-nieuwsbrief

Doorsturen: