Kenmerken van het nieuwe pensioenstelsel
Het huidige pensioenstel past niet meer bij de wijzigingen op de arbeidsmarkt. Zo subsidiëren jongeren met hun premies bij veel pensioenfondsen nu de pensioenen van oudere deelnemers. Die systematiek heeft goed gewerkt omdat er steeds weer jongeren bijkwamen. Maar nu er steeds meer ouderen zijn, is dat systeem niet houdbaar meer. Weliswaar is er de nodige scepsis over het nieuwe pensioenstelsel, maar er zijn zeker ook voordelen.

De belangrijkste kenmerken van het nieuwe pensioenstelsel, zetten we hier nog eens op een rij: 

• Het pensioen wordt straks voor iedereen individueel bepaald aan de hand van de eigen premie-inleg, waarbij er nog enkele collectieve waarborgen blijven bestaan. Tegelijkertijd profiteren de pensioendeelnemers van de beleggingskracht van het collectief, iets waar een individuele belegger niet aan kan tippen.

• In het nieuwe stelsel kunnen pensioenen eerder stijgen, omdat er minder grote buffers aangehouden hoeven worden. De schaduwkant ervan is wel, dat pensioenen ook eerder omlaag gaan als het even tegenzit. De stijging en daling zal steeds geleidelijk verlopen en niet met grote schokken. Er komt een solidariteitsreserve van maximaal 15 procent van het fondsvermogen, zodat schokken gezamenlijk opgevangen kunnen worden. Vermogensverliezen worden over een periode van 10 jaar tijd uitgesmeerd.

• De pensioenuitkering blijft voor het leven en stopt niet na een bepaalde periode (zoals bij lijfrentes soms wel het geval is).

• Financiële risico’s blijven gedeeld. Voor jongeren kan straks risicovoller worden belegd (met kans op meer rendement op de lange termijn) en voor ouderen behoudender, zodat hun uitkeringen op peil kunnen blijven. 

• Het nabestaandenpensioen wordt gelijk voor pensioendeelnemers. Nu is het nogal eens een ratjetoe, maar straks is het nabestaandenpensioen altijd 50% als standaard pensioen.

• Momenteel bouwen 1,7 miljoen mensen geen pensioen op. Dat aantal moet binnen vijf jaar halveren. Er komt een wettelijke regeling waarmee zzp'ers standaard bij hun pensioenfonds kunnen blijven sparen. Als zij zelf geen pensioen willen opbouwen, moeten ze actief uittreden.

• De pensioenopbouw begint vanaf 18 jaar en de wachttijd voor uitzendkrachten van acht weken, wordt geschrapt. Ook deze bepalingen worden in een wet vastgelegd. Deze wijzigingen zijn in het voordeel van mensen met een praktische opleiding, omdat zij de arbeidsmarkt vaak op jongere leeftijd betreden, soms zwaarder werk doen, maar daar met hun pensioenaanspraken niet van kunnen profiteren.

• Tot 2025 geldt nog de lopende regeling voor vervroegde uittreding van mensen met een zwaar beroep. De oppositiepartijen willen ook na die datum een regeling voor vervroegde pensionering van mensen met zware beroepen.

• De AOW-leeftijd stijgt met 8 maanden als de levensverwachting een jaar stijgt.

• Er komt een vangnetregeling voor de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel om mogelijke problemen te repareren.