Mislukte bundeling P-administratie kost 21 miljoen.

Slechte besluiten, advies van deskundigen in de wind slaan, onvoldoende sturing en de Tweede Kamer niet eerlijk informeren. De ambtenaren die verantwoordelijk waren voor het project P-Direkt hebben er een potje van gemaakt.

P-Direkt moest de P-administraties van het Rijk bundelen, waardoor duizend arbeidsplaatsen konden vervallen. Maar het liep helemaal verkeerd, zodat uiteindelijk het contract met de automatiseringsbedrijven moest worden afgekocht voor 20,8 miljoen euro. Dit staat in een rapport over de aanbesteding van P-Direkt van de Algemene Rekenkamer.

Het was de bedoeling dat vanaf 2006 de personeelsregistratie en salarisadministratie door één organisatie zou worden uitgevoerd: P-Direkt. Ook zouden medewerkers heel modern zelf verlofaanvragen kunnen doen en salarisgegevens kunnen opvragen, met de zogenoemde employee selfservice.

Geen concurrentie
Deskundigen hebben het Rijk steeds gewaarschuwd: het is haast onmogelijk om de P-administraties van alle ministeries op één platform te bundelen en daar ook nog eens allemaal functies aan toe te voegen. Maar het Rijk wilde toch doorzetten en had al duizend arbeidsplaatsen ingeboekt als bezuiniging.

De aanbesteding van het project ging dus door. Dat het heel moeilijk zou worden om de automatisering van de P-administraties te bundelen, bleek al toen veel ICT-bedrijven de opdracht technisch onmogelijk vonden en daarom afhaakten. Uiteindelijk bleef nog maar één consortium van bedrijven over, zodat er geen keus of concurrentie meer was.

Tekortkomend opdrachtgeverschap
Het kabinet besloot midden 2004 om toch maar te starten met P-Direkt. Maar volgens de Algemene Rekenkamer had het kabinet dit besluit niet kùnnen nemen, omdat het niet voldeed aan de eisen die het Rijk zichzelf had opgelegd. Het kabinet heeft het besluit onder hoge tijdsdruk genomen en openstaande kwesties steeds doorgeschoven.

In 2004 tekende het -als enige overgebleven- consortium van IBM en Logica CMG het contract om een ICT-systeem voor P-Direkt te ontwikkelen. Maar het lukte helemaal niet om alle departementale systemen op één lijn te krijgen. Na veel gedoe is het contract in oktober 2005 ontbonden, maar wel tegen een afkoopsom van 20.8 miljoen euro.

Ambtenaar blijft, minister weg
De Algemene Rekenkamer constateert dat er ‘tekortkomingen waren in het opdrachtgeverschap van de overheid’. Naar Haags gebruik was er dan ook weer een complete 'besluitvormingskerstboom' met allerhande projectgroepen en adviescolleges opgericht.

Zo was er een kwartiermaker en een 'gedelegeerd opdrachtgever'. Maar zij waren niet alleen verantwoordelijk. De plaatsvervangend secretarissen-generaal (pSG’s) van alle ministeries adviseerden over de besluitvorming. Verder zaten er talrijke ambtenaren van alle ministeries in het Algemeen Project Overleg, dat weer de pSG’s adviseerde. Bij elkaar zoveel ambtenaren, dat niemand als echte schuldige kan worden aangewezen.

Hoe het de ambtenaren verging die verantwoordelijk waren voor het project, is daarom niet duidelijk. De verantwoordelijke minister van het eerste uur, De Graaf, trad af toen de eerste problemen aan het licht kwamen (maar overigens niet vanwege deze zaak). De huidige minister is weliswaar formeel verantwoordelijk, maar zal op dit punt niet te zwaar op het falen van haar voorgangers worden afgerekend.