Door de globalisering zou het personeelsbeleid van multinationals weleens volledig los kunnen slaan van de individuele landen waarin zij zich vestigen. Maar de vrees dat multinationals niet langer rekening houden met lokale overheden en vakbonden, blijkt ongegrond.

Tegenstanders van globalisering vreesden dat multinationals boven de wet zouden staan en hun personeelsbeleid tot het laagst mogelijke niveau zouden laten dalen. Maar de opmars van multinationals heeft niet geleid tot die ‘race to the bottom’ in het personeelsbeleid.

Dat stelt Sander Quak in zijn onderzoek ‘Transnational firms and their corporate labor policy. Case studies on Philips and ING in the Netherlands and the United States, 1980-2010’. Quak promoveerde met zijn onderzoek op 28 juni 2012 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Losgeslagen multinationals
Na de economische crisis in de jaren zeventig besloten Westerse overheden om de beperkingen op internationale handel en investeringen af te bereken. Veel ondernemingen maakten gebruik van de nieuwe mogelijkheden en breidden hun activiteiten buiten de eigen landsgrenzen uit. Hierdoor werden deze multinationals minder afhankelijk van individuele landen voor hun werknemers, omzet en winst.

Veel mensen dachten dat de globalisering zou leiden tot multinationals die volledig ‘losgeslagen’ raken van de wetten en regels in de individuele landen waarin zij opereren. Daardoor zouden zij ook niet langer rekening hoeven te houden met nationale overheden of vakbonden. De vrees bestond dat er een ‘race to the bottom’ zou volgen voor het personeelsbeleid van deze ondernemingen.

Personeelsbeleid met dubbele inbedding
In zijn proefschrift onderzocht Sander Quak case studies bij Philips en ING in Nederland en de Verenigde Staten. Daaruit concludeert hij dat het met die race to the bottom wel meevalt. Multinationals zijn wel flink gegroeid en over de hele wereld gevestigd, maar moeten wel degelijk rekening houden met wetten, regels en gewoonten in de verschillende vestigingslanden. Deze bedrijven zijn dus niet ‘losgeslagen’.

Hun personeelsbeleid is zowel ingebed in de wereldwijde markten als in de landen waarin zij opereren. Dat houdt in dat zij hun globale personeelsbeleid moeten aanpassen aan de condities op lokaal niveau. Voor de hogere lagen werknemers geldt wel vaak een ander, wereldwijd toegepast personeelsbeleid. Voor de lagere werknemers geldt het personeelsbeleid voor het vestigingsland.