04 september 2023 15:43 Scholing Arbeidsvoorwaarden Personeelsbeheer

HR moet proactief zijn vanwege ‘dubbele vergrijzing’: 6 aandachtspunten

De arbeidsmarkt staat voor een aanzienlijke uitdaging die wordt aangeduid als de ‘dubbele vergrijzing’. Vanaf 2025 gaan grote groepen werknemers met pensioen; er is dus sprake van aanzienlijke vergrijzing. Die trend is dubbel, want gepensioneerden worden ook ouder en genieten dus langer van hun pensioen. Dat heeft grote maatschappelijke gevolgen, bijvoorbeeld omdat veel meer zorgpersoneel nodig is. Op bedrijfsniveau moet HR verder vooruit kijken, om de behoefte aan arbeidskrachten voor de organisatie te kunnen vervullen, ook na 2025.

Volgens recente cijfers van UWV zal in 2035 al bijna een kwart van de Nederlandse bevolking ouder zijn dan 65 jaar. De pensioneringsgolf zal tot 2040 aanhouden, waardoor de verhouding tussen werkenden en ouderen steeds ongunstiger wordt. De gevolgen hiervan zijn niet alleen maatschappelijk van aard, maar hebben ook een significante impact op de arbeidsmarkt en op de taken van de HR-afdeling.

Creatieve oplossingen: anders kijken naar competenties
De groep ouderen wordt niet alleen groter, maar de gemiddelde leeftijd binnen deze groep stijgt ook door. Daardoor is veel meer zorgpersoneel nodig, terwijl er in die sector nu al tekorten bestaan. Zorgorganisaties moeten daarom innoveren en creatiever gaan werken. Alleen zo kunnen ze meer werk gaan verzetten met de beschikbare werknemers.

Er zijn nu al zorginstellingen die personeel zoeken binnen en buiten de EU. En ook in andere sectoren wordt rondgekeken naar talenten uit het buitenland. Maar arbeidsmigratie is een heikel onderwerp. Een andere optie kan zijn om meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een plek te bieden in de organisatie. Dat kan bijvoorbeeld door met een bredere blik te kijken naar competenties. Zo komen kandidaten aan het licht die in eerste instantie niet in beeld waren.

HR moet proactief zijn
De dubbele vergrijzing is een uitdaging die een multidisciplinaire aanpak vereist. HR-professionals spelen hierbij een cruciale rol. Door proactief te handelen en samen te werken met management en medewerkers, kunnen zij ervoor zorgen dat de benodigde talenten ook in de toekomst voor de organisatie beschikbaar zijn. Voor HR-professionals is het nu het moment om proactieve stappen te zetten:

Aandachtspunten proactieve benadering van dubbele vergrijzing door beter personeelsmanagement

Personeelsplanning: Maak een analyse van het beschikbare potentieel van huidige medewerkers en de benodigde talenten in de toekomst. Aan de hand van de uitkomsten kan het beleid voor scholing, werving en arbeidsvoorwaarden worden aangepast.

Nieuw talent aanboren: Kijk verder dan de traditionele wervingskanalen en overweeg mensen met verschillende achtergronden en ervaringen die toch van nut kunnen zijn voor de ontwikkeling van de organisatie. Staar u niet blind op harde functiecriteria en diploma's, zeker niet in sectoren waar veel arbeidskrapte heerst.

Opleiding en omscholing: Investeer in opleidingsprogramma's om werknemers vaardigheden te laten ontwikkelen die ze straks nodig hebben voor de verdere ontwikkeling van de organisatie. Zorg voor een talentenpool en/of een management development programma waarmee u veelbelovende medewerkers een aantrekkelijk loopbaanperspectief kunt bieden.

Aandacht voor werkomstandigheden en arbeidsvoorwaarden: Werknemers in verschillende levensfasen, hebben behoefte aan op hen afgestemde arbeidsvoorwaarden. Maak het uw personeel naar de zin met flexibele werktijden, thuiswerkopties, de mogelijkheid om werk zelf in te richten en zelfstandig te kunnen werken. Zorg voor een goede werksfeer en verbeter uw personeelsbeleid. Organiseer bijscholing voor het management en sluit daarvoor aan bij de behoeften van de medewerkers. Geef ruimte aan medewerkers met (mantel)zorgtaken en pas uw arbeidsvoorwaarden daarop aan.

Geef oudere werknemers meer kansen: Zorg voor aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden en doorgroeimogelijkheden om oudere werknemers langer in dienst te houden. Maak ruimte voor ouderen om hun werk(tijden) flexibel in te vullen. Inventariseer hun wensen en probeer daar aan tegemoet te komen. Probeer oudere werknemers te verleiden om (enkele dagen per week) door te werken na hun pensionering.

Arbeidsproductiviteit verhogen: Door het werk anders te organiseren, ontstaat vaak ruimte voor hogere productiviteit. Dit geldt ook voor innovatie en digitalisering van werkprocessen waarmee de arbeidsproductiviteit kan worden vergroot.