Dat Nederland moet bezuinigen is wel duidelijk na de publicatie van voorstellen door 20 ambtelijke werkgroepen. De ambtenaren stellen zware ingrepen voor, zodat de arbeidsmarkt beter kan functioneren. De reacties zijn verdeeld.

Opvallende bezuinigingvoorstellen op sociaal-economisch terrein zijn het korten op het minimumloon en sociale uitkeringen met 10 procent, de verhoging van de eigen bijdrage in de zorg, het bekorten van het aantal leerjaren in het onderwijs en werknemers laten sparen voor de eigen sociale zekerheid.

Problemen arbeidsmarkt
Hoewel de arbeidsmarkt volgens de ambtenaren in veel opzichten goed presteert, zien ze toch vier problemen:

1. de arbeidsmarkt voor ouderen functioneert niet goed, zij zitten in een `gouden kooi`
2. veel werklozen zitten na een jaar nog in de WW
3. het ontslagstelsel is weinig transparant, kostbaar, leidt tot rechtsongelijkheid en draagt niet bij aan participatie
4. er is een te groot verschil in rechtspositie tussen werknemers zonder en met vast arbeidscontract. Hierdoor is de doorstroom op de arbeidsmarkt te laag.

Werkgever moet aan WW meebetalen
Basis van de bezuinigingsvoorstellen is de beperking van de WW naar maximaal 1 jaar. Daarnaast stellen de ambtenaren voor om het ontslagstelsel te vernieuwen en de werkgever meer verantwoordelijkheid te geven om werknemers aan ander werk te helpen. Bijvoorbeeld door de werkgever te laten bijdragen aan de WW-uitkering van de werknemer.

Ontslagvergoedingen moeten omlaag, terwijl er ook maar één wettelijke ontslagprocedure komt. Door rechten van oudere werknemers in te perken, willen de ambtenaren hen bevrijden uit hun `gouden kooi`. Hiermee moeten hun kansen op arbeidsparticipatie stijgen.

In Personeelslog worden de verschillende bezuinigingsvarianten voor de arbeidsmarkt uitgebreid toegelicht .

Werkgevers: niet zwartkijken
Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland vinden de voorstellen van de ambtelijke werkgroepen `niet verrassend`. De werkgevers benadrukken dat de betekenis van de rapporten `niet overdreven moet worden`.

De ondernemers waarschuwen voor verkeerde keuzes, die de economie schaden. Nederland moet ombuigen en hervormen op een manier die de economie meer ruimte geeft, ondernemerschap stimuleert en meer nadruk legt op excellentie. `Verzeilen in zwartkijken en doemscenario’s is niet nodig. Nederland is een van de sterkste economieën van Europa en de wereld, zo wijzen onderzoeken uit`, stellen de werkgevers.

CNV: onsmakelijke opties
Vakbond CNV wil de bezuinigingsopties vooral beoordelen op `solidariteit, duurzaamheid en persoonlijke verantwoordelijkheid`. Rekeningen waarmee de crisis beperkt is, mogen niet blijven liggen voor volgende generaties. Ook met die ambitie blijft altijd de mens centraal staan, waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, vindt het CNV.

Het CNV roept de politiek op om fatsoenlijk om te gaan met de meest kwetsbaren in onze samenleving. Zij mogen niet de dupe worden van bezuinigingen op sociale zekerheid en zorg. Want op de menukaart met bezuinigingsopties van de ambtelijke werkgroepen staat een aantal `onsmakelijke opties die juist mensen treffen die het al moeilijk hebben`, stelt de bond.

FNV: Winkel van Sinkel
Vakbond FNV vindt dat het verlagen van het minimumloon en de bijstand met 10% niet past in een beschaafd land. De FNV constateert een hoog `Winkel-van-Sinkel-gehalte`. Een uitdragerij waaruit elke partij naar eigen willekeur een eigen bezuinigingspakket kan samenstellen.

Het zint Nederlands grootste vakcentrale niet `dat de voorstellen – waaronder een aantal die de gewone mensen hard raken – zonder enige visie en sturing over Nederland worden uitgekieperd`. De voorgestelde bezuinigingen zullen volgens de FNV leiden tot een grotere tweedeling in Nederland, daarom wijst de bond verslechteringen van de sociale zekerheid (WW, sociale werkvoorziening) en de zorg af.