Veel pakketbezorgers van PostNL zijn zelfstandige ondernemers. Maar echt zelfstandig zijn ze niet altijd: ze mogen hun werk niet zelf indelen, ze krijgen gedetailleerde werkopdrachten en moeten verantwoording afleggen aan PostNL. De rechtbank oordeelde daarom dat sommige postbezorgers per saldo werknemers zijn.

Het is niet zo dat alle zzp’ers die pakketten rondbrengen voor PostNL automatisch werknemer zijn. De rechtbank Noord-Holland heeft op 18 december 2015 die uitspraak wél gedaan ten aanzien van twee postbestellers, bij de derde was dit niet het geval.

Arbeidscontract niet voor iedereen
PostNL heeft met zelfstandige pakketbezorgers (subcontractors) een vervoersovereenkomst gesloten. Maar omdat er aanhoudende onvrede was, heeft PostNL onderhandelingen gevoerd met vakbond FNV en de belangenvereniging van de subcontractors. PostNL heeft in vervolg hierop de zzp’ers een arbeidscontract aangeboden. De meeste zzp’ers hebben hier geen gebruik van gemaakt, omdat zij dan minder zouden verdienen dan ze als zelfstandige doen.

Een klein ander gedeelte kreeg geen arbeidsovereenkomst aangeboden. PostNL heeft met hen zelfs de bezorgovereenkomst opgezegd, omdat er ‘klachten’ over hen zouden zijn. Volgens de FNV gaat het hier om zzp’ers die enkele maanden geleden hebben geprotesteerd tegen de constructie waaronder zij moesten werken.

In totaal zijn bij verschillende rechtbanken 19 procedures tegen PostNL aangespannen door betreffende subcontractors. In drie zaken is nu uitspraak gedaan. Ook zij kregen geen arbeidscontract aangeboden, maar wel verwijten dat zij zich onacceptabel hadden gedragen tijdens stakingen van de subcontractors eerder dit jaar.

Gedetailleerde werkinstructies
De kantonrechter heeft in twee zaken geoordeeld dat sprake is van een arbeidsovereenkomst. Doorslaggevend daarbij was de wijze waarop partijen feitelijk uitvoering hebben gegeven aan de overeenkomst.

PostNL geeft zeer gedetailleerde instructies over de uitvoering van het werk, zoals:

• de eisen waaraan de bus dient te voldoen,
• vereisten voor kleding en schoeisel,
• de wijze waarop de routes gereden dienen te worden,
• controle op de naleving hiervan.

De zzp’er mag zich bovendien alleen laten vervangen door goedgekeurde vervangers. Verder werken de subcontractors alleen voor PostNL en hebben ze fors moeten investeren in een dure bestelbus die voldoet aan de eisen van PostNL. Daardoor zijn ze in een economisch afhankelijke positie komen te verkeren. Gelet op al deze omstandigheden, oordeelt de rechter dat er geen sprake is van zelfstandig ondernemerschap en alle voorwaarden voor een arbeidsovereenkomst aanwezig zijn.

Opzegging vernietigd
De rechter heeft de opzegging vernietigd en een voorschot op het loon toegewezen. Maar of deze zpp’ers in dienst zullen komen, is nog niet duidelijk, vanwege de klachten die er waren over hun functioneren.

De derde subcontractor heeft geen recht op een arbeidscontract, omdat deze al voor aanvang van het werk voor PostNL als zelfstandige was ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Bovendien zette hij (vanwege de grote routes) structureel betaalde vervangers in. Deze situatie vertoont meer de kenmerken van zelfstandig ondernemerschap dan van een arbeidsovereenkomst, vond de rechter.

MIS NIKS MEER: Schrijf je hier in voor de gratis HR-nieuwsbrief