Het is inmiddels traditie: enkele dagen voor Prinsjesdag presenteren de vakbonden hun looneisen voor het nieuwe cao-seizoen. Dit jaar maakt vakbond CNV als eerste de inzet bekend. De bond vraagt in 2026 om een loonsverhoging van 3,5 tot 5% en komt daarnaast met een nieuw speerpunt: de levensfase-cao, met meer maatwerk in arbeidsvoorwaarden.

Volgens Piet Fortuin, voorzitter van vakbond CNV, waren de afgelopen jaren forse looneisen nodig om de koopkracht te herstellen na jarenlange achterblijvende lonen en torenhoge inflatie.

Inmiddels is dat deels gelukt en ligt de loonvraag voor 2026 meer in lijn met de economische ramingen. Fortuin: de looneis van 3,5 tot 5 procent eis is gebaseerd op een verwachte inflatie van 2,6% en een groei van de arbeidsproductiviteit van 1,7%.

Nieuwe koers: de levensfase-cao
Naast de algemene loonvraag zet CNV in op een andere cao-aanpak. Het idee van de levensfase-cao is dat de meeste afspraken collectief blijven gelden voor alle werknemers onder de cao, maar dat een deel van de arbeidsvoorwaarden individueel in te vullen wordt. Zo kan iedere werknemer kiezen voor een pakket dat aansluit bij de eigen situatie en levensfase.

Voorbeelden zijn het pakket ‘Fit naar de Finish’ voor oudere werknemers, een ‘Zorg & Werkpakket’ voor jonge ouders en mantelzorgers, of een ‘Cash-pakket’ voor werknemers die hun arbeidsvoorwaarden liever in geld uitbetaald krijgen.

Balans tussen werk, privé en zorg
De bond wil hiermee inspelen op de toenemende druk op werknemers. Betaald werk, mantelzorg, kinderen, langer doorwerken en scholing: voor velen voelt het als jongleren. CNV noemt als voorbeeld de mogelijkheid voor oudere werknemers om de laatste drie jaar voor hun pensioen 80 procent te werken voor 90 procent van het loon, maar met volledige pensioenopbouw. Voor jonge ouders kan juist extra vrije tijd belangrijker zijn.

Werknemers kunnen jaarlijks in december hun pakketkeuze maken voor het nieuwe jaar. Bij ingrijpende gebeurtenissen – zoals geboorte, ziekte of mantelzorg – kan tussentijds worden gewisseld.

Implicaties voor HR
Voor HR-adviseurs betekent deze inzet dat cao-onderhandelingen niet alleen over loonpercentages zullen gaan, maar ook over de vraag hoe maatwerk en flexibiliteit in arbeidsvoorwaarden vorm krijgen. Met het oog op de krappe arbeidsmarkt, stijgend ziekteverzuim en vergrijzing wordt verwacht dat dit onderwerp stevig op de agenda komt te staan.

Het CNV verwacht dat de levensfase-cao werknemers helpt om fit, gezond en tevreden te blijven. Voor werkgevers ligt hier de uitdaging om collectieve afspraken te combineren met meer persoonlijke keuzevrijheid – zonder de uitvoerbaarheid uit het oog te verliezen.

MIS NIKS MEER: Schrijf je hier in voor de gratis HR-nieuwsbrief

Doorsturen: