Hoge werkdruk zorgt voor uitstroom: maar niet zo direct als je denkt

Als de werkdruk groter wordt, verwacht je dat werknemers het op een gegeven moment voor gezien houden en een andere baan zoeken. Maar in de praktijk zorgt meer werkdruk niet direct voor een hogere uitstroom van personeel. Uiteindelijk vertrekken wel meer medewerkers bij hoge werkdruk, maar niet rechtstreeks. Medewerkers zoeken hun heil bij een andere werkgever door een afgenomen gevoel van welzijn, lagere werktevredenheid en burn-outklachten.

Hoge werkdruk is zelden de directe reden voor vertrek. Het zijn de bijeffecten van werkdruk – minder tevredenheid, meer uitputting – die mensen richting een andere baan duwen. Wie dáár HR-beleid op richt, houdt mensen niet alleen langer vast, maar vergroot ook hun gezondheid en betrokkenheid.

Dat blijkt uit een veelomvattende trendanalyse van het CBS, waarbij wordt uitgezocht in hoeverre een hoge werkdruk bijdraagt aan het vertrek van werknemers.

Meer baanwisselingen bij hoge werkdruk
Bij alle organisatie blijven gemiddeld vier van de vijf werknemers in dezelfde hoofdbaan. Eén op de vijf stroomt dus uit, met verschillende oorzaken. Bij organisaties met een hoge ervaren werkdruk (door stressvol werk met hoge taakeisen en lage autonomie) wisselen werknemers duidelijk vaker van baan.

Statistisch gezien ligt de kans op baanwissel bij hoge werkdruk anderhalf keer hoger dan bij lage werkdruk. Maar zodra werktevredenheid, burn-outklachten en ervaren gezondheid worden meegewogen, verdwijnt dat directe effect. Uit de cijfermatige analyse blijkt dat mensen vooral vertrekken door de toename van burn-outklachten. Opvallend is dat een slechtere gezondheid niet zorgt voor meer uitstroom, waarschijnlijk door het verplichte langdurige re-integratietraject voor terugkeer naar het eigen werk.

Wat betekent dit voor HR?
Gezien de analyse van het CBS, doen werkgevers er goed aan om zich te richten op de schakels tussen werkdruk en vertrek. Het CBS-model definieert werkdruk als onbalans tussen taakeisen en regelmogelijkheden. Het loont dus om medewerkers meer zeggenschap en verantwoordelijkheden te geven over hun taakuitoefening en overbodige taakeisen (zoals regeldruk) te verminderen.

Zet tegelijk in op de indirecte factoren die verantwoordelijk zijn voor de hoge werkdruk: verhoog werktevredenheid, verminder burn-outklachten en ondersteun gezondheid. Dat kan met sociale steun van leidinggevenden, het stimuleren van kennis en vaardigheden, de match tussen taken en competenties te verbeteren en met aandacht voor specifieke omstandigheden die tot stress leiden in de sector. Let ook op de reguliere uitstroom door de leeftijdsopbouw van het personeelsbestand en de contractsoorten. Houdt een vinger aan de pols en zorg voor begeleiding en frequente ontwikkelgesprekken.

Aanbevelingen voor HR en werkgevers

1-Richt je op baanbehoud:
Investeer op beleid dat het algemene welzijn van medewerkers vergroot: verminder burn-outklachten, verhoog werktevredenheid, ondersteun gezondheid. Denk aan tijdige herstelmomenten, werkdruk-monitoring, casuïstiekbespreking (bijvoorbeeld in sociaal-medische teams) en snelle interventie bij signalen van overbelasting.

2-Herstel de balans:
Zorg voor meer regelruimte in het takenpakket (invloed op planning/volgorde/beslissingsbevoegdheid), prioriteer werk, en beperk tegelijk onnodige taakeisen (minder administratieve lasten, lagere regeldruk).

3-Leidinggevenden moeten in gesprek met medewerkers:
De studie laat zien dat de sociale steun van managers zowel samenhangt met werkdruk als met uitstroom. Maak coaching en bereikbaarheid van leidinggevenden expliciet onderdeel van het werk en train leidinggevenden in signalering en gesprek. Richt je gesprekscyclus anders in, waardoor er meer zicht komt op het welbevinden en prestaties van medewerkers. 

4-Werk aan employability en talent:
De aansluiting van competenties en employability hangen samen met werkdruk en uitstroom. Zorg voor bijscholing, rolhelderheid en taak–talent-matching om tevredenheid te verhogen.

5-Beperk bekende stressoren in het werk:
De analyse laat zien dat specifieke stressoren ook een rol spelen: arbeidsconflict, functie-uitbreiding, risico op baanverlies, zorgen over baanbehoud en werkverbetermaatregelen. Maak deze factoren expliciet in het RI&E- en PMO-gesprek en leg preventieve maatregelen vast.

6-Let op contractsoort en leeftijdsopbouw:
Flexrelaties, werkervaring en leeftijdsopbouw hangen samen met uitstroom (los van werkdruk). Zet zorgvuldige onboarding, coaching en vroegtijdige ontwikkelgesprekken in om uitstroom te beperken.


BEOORDELING PERSONEEL: Checklist moderne gesprekscyclus

 

Doorsturen:

Neem een abonnement en download 483 exclusieve vakartikelen en 321 actuele HR-instrumenten!

Wilt u als HR-professional ook niks meer missen op uw vakgebied?