Online samenwerken leidt tot nieuwe producten.

Een luisterend oor voor de klanten is onontbeerlijk voor bedrijven die willen overleven. Daarmee kan het personeel de wensen van de gebruikers analyseren en doorvertalen naar betere producten en diensten. Maar in de creatieve software-industrie gaat dat anders. Daar werken gebruikers, vaak zonder betaling, actief mee om de producten bij de tijd te houden. Internet maakt dat mogelijk, want daardoor kunnen gebruikers grootschalig samenwerken in online netwerken. Klanten passen daarmee zelf producten aan naar hun eigen wensen.

Dat stelt Mirko Tobias Schäfer, die op 1 december promoveert aan de Universiteit Utrecht. In zijn dissertatie beschrijft hij hoe gebruikers in het digitale tijdperk een actieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de culturele industrie. Zeker in het internettijdperk, is het voor bedrijven heel eenvoudig om feedback te ontvangen, soms zelfs zonder dat de gebruikers dat merken.

Echte wizzkids
Computers, software, games en netwerken van gebruikers zorgen voor een uitdijende creatieve industrie. Samen zorgen deze netwerken voor een typerende eigen cultuur, die ook zijn weg vindt in het dagelijkse bestaan. Opvallend is dat mensen de toepassingen waarmee ze werken, graag aanpassen naar hun eigen wensen. Dat kan bescheiden zijn, bijvoorbeeld door kleuren te veranderen of een eigen achtergrond te kiezen voor je hyves-pagina.

Maar er zijn ook echte ‘wizzkids’: handige gebruikers die de kennis en vaardigheden hebben om toepassingen en games zelf aan te passen. Ze gebruiken hun netwerken om producten te veranderen die oorspronkelijk door bedrijven zijn vervaardigd. De bedrijven zijn daar blij mee, want omgekeerd maken zij goed gebruik van de ideeën van hun klanten.

Gezamenlijk ontwikkeld
Als resultaat van deze samenwerking komen er producten op de markt die door bedrijven en gebruikers gezamenlijk zijn ontwikkeld. In zijn proefschrift maakt Schäfer duidelijk hoe gebruikers van computers, software en internet door hun actieve participatie een verlengstuk zijn geworden van de culturele industrie. Ze dragen daarmee ook duidelijk bij aan culturele veranderingen in die sector.