De toekomst van de pensioenen van alle Nederlanders lag vannacht in handen van de bestuurders van vakcentrale FNV. Maar de onenigheid bleef, ook na 16 uur vergaderen over het Pensioenakkoord. Het lijkt er op dat de politiek nu knopen moet doorhakken.
Vooral Henk van der Kolk, voorzitter van FNV Bondgenoten, had zich met een onwrikbaar `nee` vooraf al ingegraven. De leden van zijn vakbond, hadden in een referendum het afgesloten concept Pensioenakkoord dan ook afgewezen. Ook ambtenarenbond Abvakabo FNV bleef tegen, terwijl vakbond FNV Bouw nog mogelijkheden zag om het akkoord op punten te verbeteren.
Meer oog voor zware beroepen
In het concept Pensioenakkoord is afgesproken dat aanvullende pensioenen mogen meebewegen met de bereikte (beleggings-)resultaten. De pensioenleeftijd gaat omhoog gaat naar 66 in 2020 en (waarschijnlijk) naar 67 in 2025. Vanaf 2013 zal de AOW met 0,6 procent per jaar extra stijgen, en wie langer doorwerkt na de pensioendatum, krijgt 6,5% extra AOW per extra gewerkt jaar. Eerder stoppen, levert echter een korting op van 6,5% op de AOW.
Doordat de AOW jaarlijks hoger wordt, zou het voor mensen in zware beroepen mogelijk zijn om te stoppen met 65 jaar tegen een AOW-uitkering die ongeveer gelijk is aan die zij nu zouden krijgen.
De grootste grieven van de tegenstemmende bonden zijn, dat de pensioenen straks meer afhankelijk worden van de beleggingsresultaten van de pensioenfondsen. Ook willen ze dat werkgevers in de toekomst extra blijven meebetalen als de resultaten onverwacht tegenvallen. Verder willen de bonden meer mogelijkheden voor werknemers in zware beroepen om op hun 65e met pensioen te gaan, zonder in te leveren op hun AOW of pensioen, vergeleken met mensen die geen zwaar beroep hebben.
Nog een laatste poging tot overleg
In de referenda van FNV Bondgenoten en AbvaKabo FNV, stemden per saldo uiteindelijk maar enkele tienduizenden leden tegen het akkoord. Zij blokkeren daarmee nu het Pensioenakkoord voor alle Nederlanders. En het is de vraag of zij daar allemaal wel beter van worden.
Vanochtend wees CNV-voorzitter Jaap Smit er op dat het Pensioenakkoord niet alleen met de FNV is gesloten, maar ook met de andere vakcentrales: CNV en MHP. De MHP heeft voorgestemd, terwijl er binnen het CNV wel twijfels leven, maar de basis van het akkoord positief wordt beoordeeld. Smit riep de bonden op tot meer eenheid, juist omdat er de komende jaren nog veel economisch onheil op Nederland lijkt af te komen. Een verdeelde vakbeweging helpt dan niet om de belangen van werknemers optimaal te behartigen, zo betoogde hij.
Nog een laatste poging tot overleg
FNV-voorzitter Agnes Jongerius toonde zich teleurgesteld dat haar federatie van vakbonden niet op één lijn kon komen. De FNV-voorzitter ziet nog mogelijkheden om er vandaag -in overleg met minister Kamp (SZW) en de werkgevers- enkele verbeteringen uit te slepen.
Werkgeversvoorzitter Bernard Wientjes heeft al laten weten bereid te zijn om `de uitwerking van het akkoord te bespreken`. Overigens koesteren werkgevers hun positie dat zij geen extra premie meer gaan bijstorten in de pensioenkassen, ook niet bij forse tegenwind. Werkgevers vinden dat ze nu al te veel premie moeten betalen.
Minister Kamp heeft eerder aangekondigd dat hij, bij uitblijven van een Pensioenakkoord, de maatregelen in het Regeer- en gedoogakkoord gaat uitvoeren. Deze vallen voor werknemers aanmerkelijk minder gunstig uit dan de maatregelen in het Pensioenakkoord. Wel heeft Kamp kenbaar gemaakt nog wat te willen schuiven in de uitwerking van het akkoord. Zo zouden werknemers in zware beroepen vrijwillig kunnen bijsparen om eerder met pensioen te kunnen. Die mogelijkheid zou dan worden opgenomen in de toekomstige Vitaliteitsregeling.
Slechter plan, omdat beter is afgewezen
Veel hangt er dus van af, of het overleg tussen politiek, vakbonden en werkgevers vanmiddag nog iets oplevert. FNV-voorzitter Jongerius heeft de bondsvoorzitters van FNV Bondgenoten en AbvaKabo FNV uitgenodigd om aan te schuiven bij dat overleg. Maar Van der Kolk, van FNV Bondgenoten, liet vanochtend merken daar weinig voor te voelen, officieel `omdat hij niet voor dat overleg is uitgenodigd`.
FNV Bondgenoten heeft eerder uitgerekend dat voor het verwezenlijken van hun standpunt ongeveer 2 miljard euro nodig zou zijn. Minister Kamp heeft dat geld niet, zeker nu uitgelekte begrotingscijfers duidelijk maken dat het overheidstekort de komende jaren dubbel zo hoog kan worden als eerder begroot.
De kans dat de wensen van Bondgenoten werkelijkheid gaan worden, is dus bijzonder klein. Nu dreigt dus, dat er een slechter plan voor werknemers op tafel komt, omdat een beter plan is afgewezen. Bovendien blijft Nederland achter met een verdeelde vakbeweging, net op het moment dat er nog zwaardere economische tijden aan zitten te komen.
Politiek spel op komst
Als partijen er vanmiddag niet uitkomen, is de politiek aan zet. Er is in ieder geval politiek draagvlak voor het verhogen van de pensioenleeftijd naar 66 jaar in 2020, want dat staat in het Regeer- en gedoogakkoord van VVD, CDA en PVV. Ook vervalt dan de mogelijkheid om fiscaal gunstig te sparen voor vervroegd pensioen.
Als Kamp meer ambities wil realiseren, zal hij steun moeten zoeken bij de oppositie. Daar leven echter veel verschillende wensen over de toekomstige pensioensituatie. Dat wordt dus weer een extra ronde onderhandelingen voor de minister, die dit jaar nog knopen wil doorhakken over de pensioenen van alle Nederlanders.
|