Terwijl bedrijven wereldwijd naarstig op zoek zijn naar de beste talenten, blijven getalenteerde leerlingen op Nederlandse scholen achter bij de beste leerlingen in andere landen.

Het niveau van het Nederlandse basis- en voortgezet onderwijs daalt ten opzichte van andere ontwikkelde landen. Dat is zorgelijk, want de kwaliteit van onderwijs is grotendeels bepalend voor de economische prestaties van Nederland. Dat stellen Marc van der Steeg, Niels Vermeer en Debby Lanser in de Policy Brief van het Centraal Planbureau (CPB): ‘Nederlandse onderwijsprestaties in perspectief’.

Op de lange termijn kost deze achteruitgang mogelijk enkele procenten van het nationale inkomen. Dan gaat het over bedragen die in de miljarden euro`s lopen.

Lezen, wis- en natuurkunde
De onderwijsprestaties verslechteren het meest bij lezen, wiskunde en natuurwetenschappen, met name bij wiskunde in het voortgezet onderwijs. Het grootste probleem ligt bij de meest getalenteerde leerlingen. Hun prestaties blijven consequent achter bij die van de beste leerlingen in veel andere ontwikkelde landen. In deze groep behoren de Nederlanders op geen enkel terrein meer tot de internationale top-10.

Opmerkelijk is verder dat vooral goede Nederlandse basisschoolleerlingen achterblijven. De vroege selectie van leerlingen in het voortgezet onderwijs draagt vervolgens wel bij aan de verbetering van de positie van de betere Nederlandse leerlingen.

Meer geld is niet nodig, goede docenten wel
De onderzoekers presenteren een aantal opties om het tij te keren. Opvallend is dat verbeteringen mogelijk zijn, zonder dat er extra geld nodig is. Volgens de onderzoekers is er namelijk `geen sterk verband tussen een verhoging van de onderwijsuitgaven en een verbetering van de onderwijsprestaties`. Het gaat er vooral om bestaande middelen effectiever in te zetten.

De kwaliteit van docenten is cruciaal. Juist deze staat in Nederland onder druk, onder andere door het toegenomen aantal onbevoegde docenten, het lagere niveau van de instroom in de lerarenopleidingen en dreigende lerarentekorten.

Kwaliteit onderwijs vergroten
De onderzoekers wijzen op verbetermogelijkheden door scholing en mentoring van docenten, het aantrekken van talentvolle mensen buiten de reguliere lerarenopleidingen om, en de uitbreiding van het aantal lesuren. Deze maatregelen dragen namelijk bij aan betere onderwijsprestaties.

Ook zouden Nederlandse scholen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs meer tijd moeten besteden aan rekenen, lezen en natuurwetenschappen. Nu krijgen leerlingen ruim twee uur per week minder les in deze vakken dan het internationale gemiddelde.

Praktische antwoorden op uw HRM-vragen Met een abonnement op Tools en Extra's van Personeelsnet krijgt u ruim 200 actuele P&O-documenten, checklists en tools. Inclusief: gratis plaatsing van uw HR-dienst of P&O-vacature. Voor slechts 189 euro per jaar.