HR-professionals kennen het belang van een open werksfeer, omdat medewerkers dan het beste uit zichzelf kunnen halen. We vinden het belangrijk dat collega’s prettig met elkaar omgaan en sturen daar ook op. Maar vergeet vooral niet om ook verder te kijken, naar klanten, patiënten, leerlingen of passagiers bijvoorbeeld. Want vooral daar zijn de daders te vinden van ongewenste seksuele aandacht, agressie en geweld.

HR-professionals doen er goed aan om in hun Arbobeleid extra aandacht te besteden aan jonge vrouwen op het werk. Want in 2021 had ruim één op de vijf (21 procent) vrouwelijke werknemers van 15 tot 25 jaar te maken met ongewenste seksuele aandacht van derden. Ook hun jonge mannelijke collega’s hadden wel meer last van ongewenst gedrag, maar dat komt bij hen in de praktijk vier tot vijf keer minder vaak voor dan bij jonge vrouwen. Ook andere vormen van ongewenst gedrag op het werk zijn schering en inslag. Bijvoorbeeld pesten, intimidatie of lichamelijk geweld. Zo had 18 procent van de werknemers in 2021 zelf te maken met intimidatie door klanten, patiënten, leerlingen of passagiers.

Dit blijkt uit de nieuwste cijfers van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van TNO en CBS, die in het laatste kwartaal van 2021 is uitgevoerd onder 50 duizend werknemers van 15 tot 75 jaar.

Vrouwen krijgen veel meer ongewenste aandacht dan mannen
Terwijl we goed zicht moeten houden op de dreiging van buiten, kunnen we onze ogen zeker niet sluiten voor de integriteit en omgangvormen binnen de organisatie. Zo komt ongewenste seksuele aandacht van leidinggevenden of collega’s relatief ook veel voor bij jonge vrouwen: in 2021 had 6 procent van de vrouwelijke werknemers van 15 tot 25 jaar hier in de afgelopen twaalf maanden mee te maken.

Het overkomt vooral jonge vrouwen, maar in alle leeftijdsgroepen hebben vrouwen veel vaker ongewenste seksuele aandacht dan mannen. In totaal meldde 11 procent van de vrouwelijke werknemers ongewenst seksueel gedrag van klanten, patiënten, leerlingen of passagiers en 3 procent van leidinggevenden of collega’s. Bij mannen ging het om respectievelijk 2 procent en 1 procent.



Extra aandacht nodig voor werknemers in de zorg
Vooral in de zorgsector hebben veel werknemers te maken met ongewenst gedrag. Zoveel zelfs, dat hiervoor zeker bijzondere aandacht moet zijn in de RI&E. Vooral mbo-verpleegkundigen krijgen te maken met ongewenste seksuele aandacht door patiënten of andere externen. Dat overkwam in 2021 maar liefst 37 procent van hen. Maar ook andere zorgmedewerkers hebben op dit vlak veel nare ervaringen, vooral gespecialiseerd verpleegkundigen, verzorgenden, medisch praktijkassistenten, fysiotherapeuten, artsen en maatschappelijk werkers.

Buiten de zorg, krijgen kassamedewerkers, kelners en barpersoneel het vaakst ongewenste seksuele aandacht van klanten. Maar kelners en barpersoneel hebben, evenals keukenhulpen, toch ook relatief vaak (6 procent) te kampen met ongewenste seksuele aandacht van leidinggevenden of collega’s.

Oog voor intimidatie en geweld door derden
Werknemers hebben ook geregeld te maken met pesten, intimidatie of lichamelijk geweld op het werk. Daarvan komt intimidatie het meest voor: in 2021 had 18 procent van alle werknemers in de voorafgaande twaalf maanden zelf te maken met intimidatie door derden, zoals klanten, patiënten, leerlingen of passagiers. In 9 procent kwam intimidatie voor door een leidinggevende of collega.

Ook lichamelijk geweld komt vaker voor in contacten met klanten dan met leidinggevenden of collega’s. Pesten komt juist meer voor onder collega’s dan door klanten. In 2021 zei ook een kwart van de werknemers last te hebben van ongewenst gedrag online.

AGRESSIE OP HET WERK AANPAKKEN: Agressieprotocol (door derden)