Van de werknemers die zich vier keer of vaker per jaar ziek melden op het werk, vervalt de helft in langdurig verzuim in de vier jaren erna. Vooral als er psychische klachten in het spel zijn, is het risico op langdurig verzuim groot.

Dit blijkt uit het proefschrift van Petra Koopmans, die daarop op 9 december 2009 promoveert aan de Rijksuniversiteit Groningen. Koopmans onderzocht bij arbodienst ArboNed de verzuimgegevens van 54.000 Nederlanders.

Van frequent naar lang verzuim
Frequent verzuim blijkt een sterke voorbode van langdurig verzuim. Van de werknemers met frequent verzuim, heeft 50 procent vervolgens een jaar met lang verzuim. Tevens is het een voorspeller van herhalend frequent verzuim: 61 procent heeft opnieuw een jaar met frequent verzuim, ten opzichte van 16 procent in de vergelijkingsgroep.

Bovendien hebben werknemers met een frequent verzuim een grotere kans om in de vier jaar erna langer dan een jaar arbeidsongeschikt te worden, namelijk 11 procent (tegenover 4 procent in de vergelijkingsgroep). Van de werknemers met een langdurig verzuim, verzuimt bijna de helft opnieuw lang in de vier jaren erna. Petra Koopmans: 'Er is duidelijk onderscheid in soorten verzuim. Zo heeft verzuim wegens psychische klachten een hoge herhaalkans en hoewel psychisch verzuim meer voorkomt bij vrouwen dan bij mannen, is de herhaalkans gelijk.'

Uitstroom na verzuim
Werknemers die vaak of langdurig verzuimen, hebben een grotere kans om in de vier jaar erna uit dienst te gaan (26 procent tegenover 19 procent in de vergelijkingsgroep). Daarbij worden werknemers die vaak of langdurig verzuimen relatief vaker ontslagen, terwijl de vergelijkingsgroep vaker zelf ontslag neemt.

Dit risico is hoger voor vrouwen en voor oudere werknemers dan voor mannen en jongeren. Oudere werknemers lopen meer risico op langdurig ziekteverzuim en zij hebben ook een hoger risico op arbeidsongeschiktheid en onvrijwillige arbeidsbeëindiging. Koopmans: 'Omdat de arbeidspopulatie gemiddeld steeds ouder wordt, is het belangrijk om leeftijdsbewust personeelsbeleid te stimuleren'.

Psychische aandoeningen en depressie
Psychische aandoeningen zijn een belangrijke oorzaak voor ziekteverzuim en langdurige arbeidsongeschiktheid. Ziekteverzuim wegens psychische aandoeningen komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en het meeste risico zit in de leeftijdsgroepen 30-39 jaar en 40-49 jaar. Het aantal dagen verzuim om deze reden is het hoogst in de publieke sector en het onderwijs, gevolgd door financiële dienstverlening en de gezondheidszorg.

Oudere werknemers verzuimen langer door depressieve klachten dan jongere werknemers, en werknemers in kleine bedrijven verzuimen langer dan werknemers in grotere bedrijven. De duur van een depressieve periode in Nederland is vergelijkbaar met die in andere landen, maar de duur van het ziekteverzuim is langer.

Risicogroepen volgen
In Nederland worden over het algemeen alleen mensen gevolgd die langdurig verzuimen. Koopmans: 'Het blijkt echter dat verzuim monitoren ook belangrijk is bij mensen die kort, maar vaak verzuimen. De risicogroepen op langdurig of recidiverend verzuim zijn vrouwen, ouderen en werknemers in de lagere salarisschalen. Nadat een werknemer drie maanden weer aan het werk is na verzuim wegens psychische klachten, kan het beste een controle worden gedaan. Ook moeten deze werknemers gedurende drie jaar na werkhervatting worden gevolgd.'

Doorsturen: