Kunstmatige intelligentie stelt HR voor veel vragen. Vragen over de behoefte aan technologische vernieuwing binnen de organisatie en de bijbehorende taken en functies. Maar ook over het eigen vakgebied, waar analytische en administratieve taken steeds verder geautomatiseerd worden en dus andere competenties van HR-adviseurs belangrijker worden.

Want de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) in HR is onmiskenbaar. Van razendsnel cv’s screenen tot het analyseren van medewerkerstevredenheid in real-time—de efficiëntiewinst kan groot zijn. Maar in de HR-praktijk wordt ook een andere, meer fundamentele, discussie gevoerd: waar ligt de grens van wat AI kan én zou moeten doen binnen HR? En wat blijft er nog over voor de HR-professional?

AI vraagt om verstandige keuzes door mensen
AI biedt vooral de mogelijkheid om processen te optimaliseren. Dat is enorm handig om de staat van de organisatie in cijfers weer te geven. Maar AI kan de persoonlijke kant van HR niet overnemen. Want menselijke aspecten (zoals empathie, ethiek, oordeel, vertrouwen) blijven onmisbaar om een organisatie echt te doorgronden. De opmars van AI is niet te stoppen, maar je kunt wel verstandige keuzes maken in wát je automatiseert en wat niet.

HR-professionals moeten eraan wennen om met kunstmatige intelligentie samen te werken. Als ze dat succesvol doen, blijft er voldoende ruimte over voor taken die mensen het beste doen, namelijk: verbinden, motiveren en inspireren.

Cultuur veranderen lukt alleen met mensen
AI kan snel inzichtelijk maken hoe medewerkers de organisatie en hun werk waarderen, maar is niet in staat om in beeld te krijgen hoe mensen zich écht voelen. Want het bouwen aan een waardevolle bedrijfscultuur lukt niet alleen met dashboards en cijfertjes. Bovendien zijn er wettelijke grenzen aan wat machines en software mogen: beslissingen over mensen, mogen nooit door AI alleen genomen worden.

Cultuur laat zich niet automatiseren, maar vraagt om visie, leiderschap en het vermogen om mensen te inspireren en weerstand aan te voelen. Organisatieverandering is geen kwestie van logica alleen; het vraagt om mensen die de sfeer aanvoelen, vertrouwen opbouwen en subtiele signalen oppikken. Alleen op die manier kunnen teams samengesteld worden die graag samenwerken en optimaal leren en functioneren.

De menselijke factor bij selectie en coaching
Hoewel AI inmiddels een vast onderdeel is van recruitmentsystemen (bijvoorbeeld voor het scannen van cv’s en het plannen van gesprekken), blijft de uiteindelijke beslissing mensenwerk. Het gaat niet alleen om wat iemand kan, maar ook om wie iemand is. En dat is iets wat je tussen de regels door leest, en ervaart in een persoonlijk gesprek, niet wat je uit een algoritme haalt.

Ook bij coaching ligt de sleutel bij menselijk contact. Natuurlijk kunnen online trainingen en de feedback van software helpen, maar managers en professionals leren vooral van andere mensen. Logisch, want vertrouwen opbouwen, blinde vlekken bespreekbaar maken en emoties begrijpen, vraagt om menselijke empathie en ervaring.

Relaties, ethiek en gevoelige gesprekken
In conflictsituaties, bij intimidatie of andere gevoelige thema’s, is een menselijke aanpak cruciaal. AI kan misschien relevante trends signaleren, maar het herstellen van vertrouwen of het begeleiden van een klachtgesprek blijft mensenwerk. Hier draait het niet alleen om kennis van beleid, maar vooral om het juiste oordeel op het juiste moment.

Zelfs op gebieden waar data een belangrijke rol spelen (bijvoorbeeld bij de beslissing wie de criteria heeft gehaald voor een bonus) is de menselijke dimensie niet helemaal te vervangen. Een gesprek over functioneren en arbeidsvoorwaardenbeslissingen draait om gevoel, context en vertrouwen. AI kan daarvoor trends signaleren, maar niet overtuigen of geruststellen.

Wat betekent dit voor HR-professionals?
De toekomst van HR is onmiskenbaar technologie-gedreven, maar blijft voor een belangrijk deel toch mensenwerk. Het helpt om efficiënter te werken, maar het zijn de menselijke vaardigheden die het verschil blijven maken. Denk aan moreel oordeelsvermogen, creativiteit, sociale intelligentie en empathie.

Voor HR-professionals betekent dit: investeer in wat AI niet kan. Ontwikkel je emotionele intelligentie, leer beter luisteren, scherper analyseren, en krachtiger communiceren. Niet om machines buiten de deur te houden, maar om er optimaal mee samen te werken. Zorg dat je die meerwaarde ook meetbaar en zichtbaar maakt. Daarmee kun je de noodzaak aantonen van HR-professionals die voor optimale prestaties kunnen zorgen door zorgvuldig toegepast personeelsbeleid, met een blijvend oog voor de mens.

AI-impactscan: Inventariseer de impact van AI op je organisatie