Realistische trainingen in stressvolle situaties met hoge werkdruk geven deelnemers het gevoel dat ze er veel van leren. Maar achteraf blijken zij zich wel minder te kunnen herinneren van de omstandigheden tijdens de training.

Zo heeft een militair na een hoogrealistische schiettraining achteraf sterker het gevoel iets geleerd te hebben dan van een training op de schietbaan. Dat gevoel neemt toe naarmate taken moeilijker worden en de werkdruk toeneemt.

Dit concludeert John Taverniers mede aan de hand van veldonderzoek onder militairen en politieagenten. Op 2 december 2011 promoveert hij aan de Open Universiteit op het onderwerp: Leren reduceert stress? Stress verhindert leren? Dat hangt ervan af!

Hoogrealistische trainingen
In de arbeids- en organisatiepsychologie wordt er vaak vanuit gegaan dat mensen onder hoge werkdruk en met veel autonomie, veel kunnen leren. Taverniers nuanceert dit uitgangspunt en stelt vast dat leren het effectiefst is als er sprake is van voldoende diversiteit aan taken die ook relevant zijn voor leren. Deze diversiteit vermindert tegelijkertijd de stress die door hoge werkdruk kan ontstaan.

Ten behoeve van het tweede deel van zijn onderzoek, Stress remt leren, verrichtte Taverniers uitgebreid veldonderzoek naar de waarden, werking en effecten van stresshormonen bij militairen en politieagenten. De metingen hiernaar vonden plaats vlak nadat zij een stressvolle taak uitoefenden als hoogrealistische schiettrainingen en parachutespringen.
Daaruit blijkt dat de concentratie van het stresshormoon cortisol een belangrijk effect heeft op het cognitief vermogen: hoe groter de stress, hoe hoger de concentratie cortisol, hoe slechter het geheugen functioneert.

Training on the job
Taverniers vindt het opvallend dat deelnemers in intensieve en stressvolle situaties sterker het gevoel hebben iets te hebben geleerd. Hij vergelijkt het met een automobilist die acuut moet handelen in een slip. `Trainen op een hoogrealistische slipcursus bereidt een automobilist daar beter op voor en geeft meer het gevoel er iets van te hebben geleerd dan met behulp van een computercursus`, stelt Taverniers.

Dit inzicht is niet alleen zeer bruikbaar voor het ontwikkelen van hoogrealistische trainingen voor het leger en de politie, maar ook voor on the job trainingen in het bedrijfsleven, voor piloten en in het kader van levenslang leren.