Gesloten bedrijfscultuur blijkt slecht voor marktpositie.

Dit weekend, op 20 juni 2009, werd Roze Zaterdag in Den Haag gevierd. Een vrolijke en drukbezochte dag, door homo’s en ook veel hetero’s. Minister Plasterk (OCW) en staatssecretaris De Vries (Defensie) waren aanwezig en bekeken op het Lange Voorhout onder meer presentaties van de politie, brandweer, marechaussee en ambulancediensten. Stoere beroepen, waarin homo`s welkom zijn, was de boodschap. Maar de praktijk blijkt soms toch anders voor niet-hetero`s.

Want homoseksuele mannen en vrouwen voelen zich in hun werkomgeving nog steeds onprettig behandeld vanwege hun seksuele voorkeur. Dat blijkt uit onderzoek dat de Commissie Gelijke Behandeling (CGB) heeft laten uitvoeren. Homo’s krijgen te maken met opmerkingen of grapjes, incidenteel en soms stelselmatig. Het gaat meestal niet om regelrechte discriminatie, maar wel om gedrag dat door homoseksuele werknemers als kwetsend wordt ervaren. Oók als het niet zo is bedoeld.

Machocultuur schaadt alle werknemers
In stoere ‘mannenberoepen’, waar vaak een machocultuur heerst, is weinig openheid en geringe tolerantie voor onderlinge verschillen. Dat is niet alleen lastig voor homo's, want alle werknemers blijken onder de macho-cultuur te lijden. Want een machocultuur leidt tot een gesloten bedrijfscultuur, die uiteindelijk schadelijk is voor de marktpositie van het bedrijf. Dat concludeert onderzoeksbureau MOVISIE op basis van een verkenning van 18 onderzoeken die zijn gedaan naar homoseksualiteit, diversiteit en arbeid.

Uit de literatuurstudie van MOVISIE blijkt dat bijna een derde van de homo- en lesbische werknemers niet voor hun homoseksualiteit uitkomt op het werk. Deze groep werkt vaak in een homo-onvriendelijke werkomgeving waar zij geen steun van collega's krijgen en waar weinig ruimte is om jezelf te zijn.

Verder valt op dat homo's in dit soort organisaties onvoldoende betrokken worden bij het werk én dat zij last hebben van pesten en roddelen. Ook hebben homo's - en vooral lesbiennes - meer dan gemiddeld te maken met seksuele intimidatie. Dit gebeurt vaak in het geniep en is daardoor juridisch moeilijk aantoonbaar.

Diversiteitsbeleid helpt
Volgens MOVISIE heeft diversiteitbeleid met expliciete aandacht voor homo's een positief effect op bedrijven. Een goed diversiteitsbeleid bestaat onder meer uit het bevorderen van onderlinge sociale steun en van een open houding, uit duidelijke voorlichting en omgangsregels en verder uit een klachtenprocedure met daarbij ook een vertrouwenspersoon.

Ook kunnen netwerken van homo's, lesbiennes en transgenders binnen een bedrijf een positieve invloed hebben op de bedrijfscultuur. Daardoor wordt niet alleen de werksfeer, maar ook de totale marktpositie versterkt.

Meer gegevens, betere HR-instrumenten
De Commissie Gelijke Behandeling doet ook aanbevelingen om problemen voor homo's op de werkvloer te verminderen. Zo zouden werkgevers en vakbonden meer gegevens moeten verzamelen over bejegening en seksuele voorkeur.

Dat kan door gerichte vragen te stellen in tevredenheidsonderzoek onder medewerkers. Daarnaast moeten HR-instrumenten die werken, ook meer bekendheid krijgen. Bijvoorbeeld: trainingen voor leidinggevenden en vertrouwenspersonen, of een anonieme meldplaats van bejegeningsproblemen op intranet.