P&O-ers krijgen in 2013 te maken met morrende werknemers die minder vergoedingen krijgen en lagere netto lonen. Personeelsnet zet hier de HR-zaken uit het begrotingsakkoord op een rij. Dit artikel is aangepast na lezing van het definitieve begrotingsakkoord voor 2013, dat 25 mei 2012 officieel bekend is gemaakt.

Het begrotingstekort was door de crisis opgelopen tot 4,7% van het bruto binnenlands product (= het totaalbedrag dat Nederlanders jaarlijks bij elkaar verdienen). Maar door het pakket aan bezuinigingen en belastingverhogingen van 12 miljard euro, komt het tekort in 2013 toch uit op de eerder afgesproken 3%.

Het begrotingsakkoord is gesloten door de fracties van D66, GroenLinks en ChristenUnie met het demissionaire kabinet van VVD en CDA. Volgens minister De Jager zal het pakket ‘de economische groei versterken en de werking van de woning- en arbeidsmarkt verbeteren’.

HR-hoofdlijnen in het begrotingsakkoord 2013
Naast hervormingen van de woningmarkt, is opvallend dat ook de arbeidsmarkt wordt aangepakt. Zo worden werkgevers langer verantwoordelijk voor werknemers die ze willen ontslaan, terwijl het daarnaast ook eenvoudiger moet worden om tot ontslag over te gaan. Verder gaat de pensioenleeftijd eerder omhoog, waarmee het moeizaam bereikte pensioenakkoord van tafel is.

Pensioen

• De AOW-leeftijd gaat vanaf 2013 jaarlijks omhoog. In 2013, 2014, en 2015 met één maand. Daarna drie jaar met 2 maanden. In 2019 stijgt de pensioenleeftijd ineens met drie maanden. Dan ligt de AOW-leeftijd dus op 66 jaar Daarna gaat de pensioenleeftijd ieder jaar met vier maanden omhoog, zodat in 2023 mensen pas vanaf hun 67e met pensioen kunnen.
• Als overgangsregeling kunnen mensen tot 2015 gebruik maken van een voorschotregeling. Daarmee kan vanaf de 65e aow worden aangevraagd, op voorwaarde dat die uitkering geleidelijk, maar op korte termijn wordt terugbetaald.
• Vanaf 2023 wordt de datum gekoppeld aan de levensverwachting, in stappen van drie maanden per jaar.
• In 2014 zal de pensioenleeftijd voor aanvullende pensioenen ook worden verhoogd naar 67 jaar. Met deze maatregel wordt uitsluitend nieuwe opbouw geraakt. Er wordt minder geld gereserveerd om aanvullend pensioen te faciliteren.
• Het beschikbare budget voor de extra ‘doorwerkbonussen’ wordt beëindigd. Tevens zal het beschikbare budget voor ‘mobiliteit’ na 2013 niet verder toenemen.

Ontslag en WW

• Werkgevers gaan de eerste zes maanden van de WW-uitkering betalen. Daartegenover staat dat ontslagvergoedingen worden beperkt. Het resterende deel van de ontslagvergoeding wordt gebruikt voor (om)scholing en van werk-naar-werk trajecten. Ontslagregelingen worden op deze manier ‘activerende ontslagregelingen’ die ingezet worden voor scholing en toeleiding naar een andere baan.
• De duur en hoogte van de WW-uitkering blijven ongewijzigd.
• Omdat deze wijzigingen pas in 2014 kunnen ingaan, zal de WW-premie voor werkgevers in 2013 tijdelijk worden verhoogd. Dit zorgt in 2013 voor 500 miljoen extra inkomsten.
• Voor contracten voor onbepaalde tijd komt één nieuwe wettelijk vastgelegde ontslagprocedure, in een civielrechtelijk repressief stelsel. Werknemers kunnen bezwaar maken bij de rechter als ze het met hun ontslag niet eens zijn. De procedure moet hierdoor verkort worden en werknemers moeten zo beschermd blijven tegen onredelijk ontslag.
• De ontslagvergoedingen worden gemaximeerd en omgezet in een persoonlijk budget dat gebruikt kan worden voor scholing en werk-naar-werk trajecten. Vanaf 2014 geldt de norm van een kwart maandsalaris per gewerkt jaar als ontslagvergoeding, tot een maximum van een half jaarsalaris.
• Vertrekbonussen van 531.000 euro of meer worden belast tegen 75 procent. De werkgeversheffing op excessieve vertrekbonussen wordt hiervoor verhoogd van 30 naar 75%.
• Het zal de begroting niet veel helpen, maar is wel een gebaar van de politiek aan de bevolking: de maximumduur van de wachtgeldregeling voor politici wordt per 1 september 2012 gelijkgesteld aan de maximum WW-duur.

Loonmatiging

• Ambtenaren (exclusief werknemers in de zorg) worden nog eens 2 jaar op de nullijn gezet en krijgen en dus geen loon bij.
• In overleg met de sector wordt wel 75 miljoen extra uitgetrokken om de kwaliteit van leraren en schoolleiders te versterken.
• Van de marktsector wordt ook loonmatiging verwacht. Doordat de belastingschijven niet meer worden aangepast aan de inflatie, valt iedereen eerder in een hoger belastingtarief.
• Mensen met hogere inkomens moeten een extra bijdrage leveren aan het oplossen van de begrotingsproblematiek. Hogere inkomens (inclusief bonussen) worden daarom in 2013 tijdelijk extra belast met een werkgeversheffing (de ‘eenmalige crisisheffing’, die 500 miljoen euro moet opbrengen).
• Er wordt onderzoek gedaan hoe het norminkomen van medisch specialisten meer in lijn te brengen met hun collega's in andere landen.

Belastingmaatregelen, reiskostenvergoeding en altijd bijtellen leaseauto

• De BTW gaat van 19 naar 21 procent. Vanaf 2013 zal deze verhoging in toenemende mate worden gecompenseerd door een lagere inkomstenbelasting, in het bijzonder voor werkenden met een lager inkomen.
• De tarieven van de eerste en tweede schijf worden met 0,4 procentpunt verlaagd, naar 1,55 procent respectievelijk 10,4 procent. Er komt geen gebruikelijke inflatiecorrectie voor de belastingschijven.
• Het maximum van de arbeidskorting stijgt met 70 euro.
• De woningmarkt zit in het slop en dat is erg slecht voor de economie. Daarom blijft de overdrachtsbelasting bij verkoop van een huis op 2 procent. Om dat te financieren wordt de onbelaste reiskostenvergoeding (die nu 19 cent per kilometer is) afgeschaft.
• Leaserijders moeten voortaan altijd gaan bijtellen, ook als ze minder dan 500 privékilometers rijden. Dat verlost werknemers en werkgevers meteen van een boel administratie.
• Reizen voor de zaak met het openbaar vervoer is ook niet meer belastingvrij. Nu mogen nog de werkelijke kosten worden vergoed, maar daarover moet straks belasting worden afgedragen.
• De geplande eigen bijdrage voor de kinderopvang van 15 euro per maand, per huishouden, vervalt. Daarvoor in de plaats komt een proportionele aanpassing van de eigen bijdrage via de eerste kindtabel.
• Gezinnen met een verzamelinkomen van 125.000 ontvangen geen kinderopvangtoeslag meer. De kinderbijslag blijft bevroren in 2013 en 2014, zoals eerder afgesproken.
• Het eigen risico in de zorg wordt verhoogd naar 350 euro, er vindt wel compensatie plaats via de zorgtoeslag voor de lage inkomens.