Wat vindt de kiezer nu echt belangrijk? Niet Europa, niet de ‘buitenlanders’, niet 130 kilometer per uur op snelwegen en zelfs niet de (on)belaste reiskostenvergoeding. Want op 12 september bepaalt de kiezer vooral zijn stem aan de hand van de economie, de zorg en de sociale zekerheid.

Economie, zorg en sociale zekerheid zijn voor respectievelijk 21%, 20% en 17% doorslaggevende thema’s om de stemkeuze op te bepalen, blijkt uit kiezersonderzoek van TNS NIPO. De negatieve stemming over 'Brussel' in de media en politiek, raakt de kiezer niet meer. Want een ruime meerderheid (63%) blijft voorstander van een Nederlands EU-lidmaatschap. Ook de ‘soevereiniteit’ van Nederland is sinds twee maanden minder belangrijk (van 40% naar 35%).

Inkomen, sociale zekerheid en zorg het belangrijkst
Economie, zorg en sociale zekerheid zijn doorslaggevend voor de kiezer. Op plek vier staat Europa, maar met 9% is dat thema niet meer heel belangrijk. Verkiezingsthema’s waar we ons een paar jaar gelden nog druk over maakten (zoals ‘moslims’ en ‘terrorisme’) zijn ver weggezakt.

Alleen voor PVV-kiezers is Europa nog iets belangrijker dan integratie van moslims en allochtonen (21% versus 20%). Voor SP-kiezers speelt het thema echter nauwelijks een rol (5%). Zij hechten bovengemiddeld veel belang aan ‘nationale’ thema’s als zorg en sociale zekerheid.

Thema’s die DOORSLAG geven in stemgedrag	Dec 2004	Nov 2006	Mei 2010	Juni 2012	Juli 2012
	%	%	%	%	%
Economie	14	19	20	23	21
Gezondheidszorg en welzijn	15	17	17	18	20
Sociale zekerheid	17	23	16	16	17
EU (samenwerking/ zeggenschap)	1	0	1	10	9
Ethische kwesties	9	9	9	4	6
Onderwijs	4	4	4	6	6
Bestrijding criminaliteit/ terrorisme	15	8	11	5	6
Overheidsdienstverlening	5	3	4	4	3
Integratie moslims/ allochtonen	6	5	7	3	4
Milieu en duurzaamheid	2	4	3	3	2
Democratie/ bestuurlijke vernieuwing	1	1	1	2	1
Toestand in de wereld	3	1	1	1	1
Verkeer en vervoer	1	1	1	1	1

Nederlanders zijn in meerderheid positief over de EU
Wie de Nederlandse media en politiek volgt, zou anders denken, maar Nederlanders staan in meerderheid positief tegenover Europa en de EU. Het afgelopen half jaar nam de steun voor het Nederlandse lidmaatschap van de Europese Unie wat af (naar 57% in mei dit jaar), maar nu stijgt het aandeel voorstanders weer naar 64%.

Ook het aandeel mensen dat vindt dat de EU minder bevoegdheden moet krijgen neemt af: van 40% naar 35%. Wel is de groep die meent dat de EU juist meer bevoegdheden moet krijgen, sinds december 2011 gehalveerd (van 28% naar 14%), Maar deze groep lijkt niet sterk verder af te nemen.

Economie reden voor zowel voor- als tegenstanders EU
Opmerkelijk is dat zowel de voor- als tegenstanders van meer bevoegdheden voor ‘Brussel’ de economie noemen als reden hiervoor. Duidelijke tegenstanders hanteren vaak argumenten die met ‘controle over de eigen economie’ van doen hebben. Veel respondenten verwachten dat minder Brusselse bemoeienis ertoe leidt dat er meer mogelijkheden komen om een sterke (nationale) economie te creëren en controle over de banken te herwinnen.

Voorstanders van meer bevoegdheden naar de EU hanteren argumenten als ‘controle op lidstaten en beleid’, ‘sterke economie’, ‘reactiesnelheid en daadkracht’ en de ‘wenselijkheid van een machtig Europees blok’.