Om medewerkers te motiveren, moeten managers meer oog krijgen voor het ‘energiegevend proces’, waarin energiebronnen op het werk resulteren in bevlogenheid. De tegenhanger is het ‘energievretend proces’, waarin stressoren en een gebrek aan energiebronnen tot stress en burnout leiden.

Dat stelt onderzoek- en adviesbureau Triple i Human Capital op basis van representatief onderzoek onder 1.214 Nederlandse werknemers. Dat gebeurde met gebruik van het Energiekompas, dat een alternatief is voor medewerkersonderzoek.
Door de gekozen terminologie lijkt het model wellicht een tikje zweverig. Maar het is tot stand gekomen met betrokkenheid van hoogleraar Arbeids- en Organisatiepsychologie prof. dr. Wilmar Schaufeli en is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek.

Bevlogenheid, maar ook burnout bij medewerkers
Uit het onderzoek blijkt dat het redelijk goed gesteld is met de energie van de Nederlandse medewerker, maar dat er ook reden is voor zorgen. Ongeveer 15% van de respondenten kan als bevlogen worden beschouwd (positieve energie), terwijl een even hoog percentage last van burnoutklachten heeft (negatieve energie).

GOED OM TE WETEN: Alles over Arbo en ziekteverzuim

Burnout heeft negatieve gevolgen voor mensen en hun werk (meer verzuim, meer gezondheidsklachten) en bevlogenheid heeft juist positieve effecten voor mens en werk (meer productiviteit, geluk en gezondheid).

Energievreters zijn erger dan hoge werkdruk
Energievretende stressoren hebben vooral met de organisatie en de samenwerking met anderen te maken, zoals rolconflicten (het tegelijk moeten voldoen aan tegengestelde verwachtingen van klanten en leidinggevenden) en emotioneel belastend werk. In tegenstelling tot wat velen denken vormt veel en hard moeten werken (werkdruk) veel minder een probleem.

Energiebronnen hebben een dubbel effect. Aan de ene kant beschermen ze tegen stress; zo zullen mensen die werk doen wat bij hen past en die gewaardeerd worden minder snel burnoutklachten ontwikkelen. En aan de andere kant bevorderen ze bevlogenheid. Past het werk goed, worden ze gewaardeerd en hebben ze afwisselend werk, dan zullen werknemers daar energie van krijgen.

Inspirerend leiderschap noodzakelijk
Leiderschap vormt een centraal thema als het gaat om de energiebalans van medewerkers. Operationeel leidinggevenden die inspireren, versterken en verbinden zorgen bijvoorbeeld voor minder conflicten en effectievere samenwerking om de gestelde doelen te behalen. Ook zorgen dergelijke “bevlogen” leiders er voor dat het werk goed past bij de wensen en mogelijkheden van hun mensen en stimuleren zij hun groei en ontwikkeling.

Tenslotte benoemen zij wat goed gaat en weten een sfeer van waardering en vertrouwen creëren, waarin medewerkers weten wat er van hen verwacht wordt. Kortom, ze verminderen de stressoren en verhogen de energiebronnen van hun mensen. Met als gevolg dat hun energiebalans gunstig wordt beïnvloed (meer positieve en minder negatieve energie).

Ruim een derde voelt zich niet gewaardeerd
Maar het niveau van dergelijk “bevlogen leiderschap” in Nederland kan beter. Ruim een derde van de respondenten geeft aan dat ze zelden tot nooit gewaardeerd worden en de helft van de respondenten geeft aan dat ze zelden tot nooit positieve feedback krijgen van hun leidinggevende.

Daarnaast geeft 20% aan te weinig contact met hun leidinggevende te hebben en geeft 40% aan dat men zelden tot nooit inspraak heeft. Door meer in contact te staan met hun mensen, positieve feedback te geven en inspraak te bevorderen kan de rem van de energie van de Nederlandse werknemer worden gehaald.

MIS NIKS MEER: Schrijf je hier in voor de gratis HR-nieuwsbrief