Besparen door te korten op salarissen en pensioenen is niet het eerste waar werkgevers aan denken. Ze vrezen dat het de medewerkers te veel demotiveert. Arbeidskosten korten, doen werkgevers liever door te schrappen in de leaseautoregeling of de huisvestingskosten.

Veel organisaties hebben te maken met een terugvallende omzet, zodat besparen op personeelskosten een must is. Adviesbureau Human Capital Group vroeg werkgevers hoe zij op personeelskosten denken te bezuinigen. Het meest gegeven antwoord was mobiliteit, bijvoorbeeld in de vorm van een versobering van de leaseautoregeling of een verlaging van de kilometervergoeding voor dienstreizen.

Motivatie van medewerkers belangrijk
Personeel is het belangrijkste kapitaal van een organisatie. Maar de salariskosten zijn hoog, dus lijkt het aantrekkelijk om daar op te bezuinigen.

Werkgevers zijn daar terughoudend in. Zij vinden het belangrijk dat de motivatie van de medewerkers niet onder de bezuinigingen lijdt. Daarom wegen zij af of de opbrengsten van de besparingen wel opwegen tegen het verlies aan goodwill bij de werknemers.

Liever besparen op mobiliteitskosten
Volgens de meeste werkgevers kan het beste bespaard worden op de reis- en mobiliteitskosten (43%). Een organisatie kan bijvoorbeeld medewerkers die hun werkzaamheden zonder een auto van de zaak kunnen verrichten, de auto laten inleveren. Ter compensatie kan vervolgens een carpoolregeling worden ingesteld.

Een andere genoemde maatregel is, om in plaats van een auto van de zaak een kilometervergoeding te verstrekken.
Ook overwegen werkgevers om de kilometervergoeding voor zakelijke reizen en woon-werkverkeer te verminderen. Ook langer doorleasen en kiezen voor goedkopere, milieuvriendelijkere leaseauto's zijn mogelijkheden om te besparen op mobiliteitskosten.

Meer flexplekken, minder overwerk
Besparingen op huisvestingskosten wordt door 40% van de respondenten gezien als iets waarvoor medewerkers begrip kunnen opbrengen. Werknemers zouden bijvoorbeeld, wanneer hun functie dit toelaat, mobiel kunnen gaan werken. Ook het creëren van flexplekken kan een organisatie een besparing in de huisvestings- en reiskosten opleveren.

Een andere populaire maatregel is volgens werkgevers bezuinigen op de overwerkvergoeding (38%). Dit kan bijvoorbeeld door alle overwerkuren niet in geld maar in vrije uren uit te keren.

Arbeidsvoorwaarden niet zomaar wijzigen
Besparingen op pensioen en salaris vinden werkgevers minder wenselijk en bovendien lastig te realiseren. Voor deze maatregelen heeft de werkgever vaak ook instemming van vakbonden of ondernemingsraden nodig.

Want een wijziging op de arbeidsvoorwaarden kan niet zomaar worden doorgevoerd in de arbeidsovereenkomst, tenzij een werkgever al in het contract heeft laten opnemen dit eenzijdig te mogen doen: dit heet een wijzigingsbeding. De werknemer is alleen verplicht zo'n wijziging te accepteren als het gaat om 'een redelijk voorstel van de werkgever bij gewijzigde (financiële) bedrijfsomstandigheden'.

Medewerkers betrekken bij besparingen
Het is belangrijk om een juiste balans te zoeken tussen de besparingen en de wensen en drijfveren van de werknemers. Het is verstandig medewerkers te betrekken in het proces, bijvoorbeeld door een brainstormbijeenkomst voor alle medewerkers te organiseren. Zo kunnen medewerkers ideeën geven over kostenbesparingen in de onderneming en hun dagelijkse werkzaamheden.